‘10. Kontrasepsiyon ve Üreme Sağlığı Kongresi’ Üzerine Düşünceler

Arkadaşlar, ‘10. Kontrasepsiyon ve Üreme Sağlığı Kongresi’ bundan kısa süre önce, 29-30 Nisan 2023 tarihlerinde, İstanbul’da gerçekleştirildi. Açılışta, bana da konuşma fırsatı verdiler. İnsanlar yaş aldıkça, yaşadıklarıyla birlikte anıları da birikiyor. Konuşmamda 25 yıl geriye giderek, katılımcılara, o tarihten beri yaşadıklarım ve anılarımı anlattım. 1998 yazında, Prag’da Avrupa Kontrasepsiyon kongresine katılmış ve kongreden oldukça etkilenmiştim. Görüşlerimi çalışma arkadaşım ve o yıllarda genç bir doçent olan Dr. Bülent Tıraş’la da paylaşarak, ülkemizde bu konuda bir kongre yapmaya karar verdik. Araştırmalarımızda, şimdiye kadar ülkemizde otuz-kırk kişilik toplantılar dışında, böyle bir kongre yapılmadığını gördük. Birinci Ulusal kongremizi Nisan 1999, da, genel seçimlerden bir kaç gün önce, başkentimiz Ankara’da yapmaya karar verdik.

Kongremizin açılışını yapması ve destekleri için zamanın Cumhurbaşkanı sayın Süleyman Demirel’den randevu alıp Çankaya Köşkü’ne gittik. Kongremizi, Avrupa ve Amerika’dan da konuşmacılarımız olduğunu anlattık. Biz daha kendisine teklif etmeden, ‘hocalar, aile planlaması tüm dünya ve ülkemiz için çok önemlidir. Tarihine baktım seçimden bir kaç gün önce, çok önemli bir devlet görevim olmazsa, ben gelir kongrenizi bizzat açarım’ dedi.  Hay aklınla bin yaşa. Yüreğimize su serpildi. Hemen, kongremizin tanıtım broşürlerine, ‘Sayın Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel’in destekleriyle’ notunu ekledik.

Açılış günü, Sheraton Oteli’nde titiz hazırlıklar yapılıyor. Önceden emniyet ve cumhurbaşkanlığı görevlileri gelerek, salonlarda ve otelde, gerekli incelemelerde bulundular. Cumhurbaşkanı geleceğinden, yirmi kadar televizyoncuya salonda özel yerler verdik. Kongre başkanı ve görevliler olarak, otel girişinde beklemeye başladık. Araçtan iner inmez, elini sıkarak hoşgeldiniz dedim.  İlk sözü, ‘hoca salonda simultane tercüman var mı’ oldu. – ‘Evet var efendim, hepsi de hazırlar’ dedim. 

Mükemmel bir konuşma yaparak, ilk kongremizin açılışını yaptı. Önceden konu üzerinde çalışmış ve hazırlık yapmış olduğu izleniyordu. Ezberden ve spontane  konuşuyor, istatistikleri ve başka önemli verileri, elindeki ufak kartonlardan söylüyordu. Çin’de bir çocuk uygulamasından sonra, % 8 lik ilerleme kat edildiğini anlattı. Açılıştan sonra fuayede, kocaman kırmızı bir kalbin içindeki kızımızın Demirel’e prezervatif verişi, ertesi günün manşet haberi olmuştu. Öğle yemeğinde, Amerikalı konuşmacılar, ‘bizde başkanlar kongrelere gelmez’ dediler. Kongreye gelmek yerine, başkan Clinton Oval Ofis’te Monika’yla beraber olmayı yeğler diye de espri yaptılar. 

2000 yılında, değişik fakülte ve illerden, aile planlaması konularına gönül vermiş arkadaşlarımızla birlikte ‘Kontrasepsiyon ve Üreme Sağlığı Derneği’ni kurduk. Artık kongrelerimiz iki yılda bir yapılır oldu. 2001 de, ikinci kongremize, Bosna’dan, Yakutistan’a kadar, değişik ülke ve Türki Cumhuriyetlerden, yüzün üzerinde delegenin katılımını sağladık. Yöresel giysileri ve konuşmalarıyla ayrıca kongreye de renk kattılar. Salonlarda, İngilizce dışında, Rusçadan da simultane tercüme yapıldı. İlk kongremize, üç yüz katılımla başlamış, sonraki kongrelerimizde, katılım binleri bulmuştu. Ta ki, 2011 yılı yedinci kongremize kadar.

2002 seçimlerinde iktidar değişmişti ve bakış açıları da aile planlamasına karşıydı. Yeni evlenen gençlere, ‘üç çocuk’ yapmaları öneriliyordu, dönemin sağlık bakanının bile altı çocuğu vardı. Ülke açısından çok önemli görevleri olan, AÇSAP genel müdürlüğü, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nde daire haline düşürülmüştü.  2016 da, üniversiteden yaş haddi nedeniyle emekli oldum. 2017 genel kurulunda, gönül rahatlığıyla görevi genç arkadaşlarıma devrettim. Derneğimize, yıllar içinde, yeni katılımlar oldu. Bayrağı gençlerimize gururla devretmekten çok mutlu oldum. Onların dernekte görev aldıkları dönem içinde bayrağımızı daha da yükseklere  çıkaracaklarından, hiç kuşkum yok. Halen, Prof. Dr. Berna Dilbaz dernek başkanı, Prof. Filiz Yanık ikinci başkan ve Doç. Nefise Nazlı Yenigül genel sekreterlik görevlerini başarıyla yürütüyorlar.

Yeniden başlamış olan, aile planlaması ve üreme sağlığı kongrelerimizin devam ettirilmesi bizleri hem gururlandırıyor, hem de gelecek için ümitlendiriyor. Bu sayede, sekiz, dokuz derken, bu yıl onuncu kongremizi de başarıyla gerçekleştirdik. Toplantılarda, yurdumuzun değişik üniversiteleri ve hastanelerden katılan genç arkadaşlarımızın, sunum, tartışma, yorum ve heyecanlarını izlemekten de çok mutlu oldum. Yemekte konuştuğum asistanlar, cumhurbaşkanının doktorlara yönelik, ‘giderlerse gitsinler’ sözlerinden, doktor, hemşire ve diğer sağlık görevlilerine yapılan saldırılardan, yaralama ve cinayetlerden çok rahatsızlar. Çoğunluk, mezun olduktan ya da ihtisas sonrası yurtdışına gitmeyi planlıyor.  

Sevinç ve üzüntüleriyle birlikte, bilimsel açıdan başarılı bir kongreyi daha tamamladık. Yeni bilgiler ve yeniliklerle, gelecek kongrelerde buluşmak dileklerimle.