Talimatname tasarısını inceleme yanında eczacılara danışarak ve hastalarımızdan gelen şikayetlere göre belirlediğim ve sıkıntı yaratacak noktalar şunlardır:
Madde 12 ile kişilere veya ilaca endikasyonu dışında özel kullanım izni verilmesi Sağlık Bakanlığı’na verilmektedir. Bu ise işlemleri çok yavaşlatacak veya imkansız kılacaktır. Halbuki böylesi bir kullanım izni üniversite veya bir eğitim hastanesi sağlık kuruluna verilirse işlem hızı artacak ve hastaya hekimin uygun gördüğü endikasyonla kullanım imkanı hızlı gerçekleşecektir.
Madde 12.5’te rapora bağlı olarak başka hekimlerce ilaç yazılabileceği 2 defa tekrarlanmış olup ikinci tekrar silinebilir.
Madde 12.1 "Ayaktan tedavilerde Ek-9 ve 10’da bulunup R koşuluna (sağlık kurulu raporuna) bağlı olmayan ve tüm hekimler tarafından da yazılabilecek ilaçlar en fazla 4 kalem ve 7 günlük yazılabilir." şeklinde başlarsa daha anlaşılır olacaktır.
Madde 12.2’nin "Yatarak tedavi edilen hastaların ilaçlarının, hastanın yatmakta olduğu hastane eczanesinden temini zorunludur." Yazılması hem hastane eczanelerinin tavrını netleştirecek ve bir hastanın birden fazla hastane eczanesinden ilaç temini ve karışıklıkları ortadan kalkacak hem de hasta sahiplerinin hastaneler arasında koşuşturma zorlukları ortadan kalkacaktır.
Madde 12.3’teki "Ayaktan yapılacak radiyolojik tetkikler için
reçeteye hastalığın teşhisi, ilgili hekimce yazılıp imzalanacaktır." cümlesi Malpraktis yasa taslağındaki tanıma uygun olarak, "Ayaktan yapılacak non-invazif radiyolojik tetkikler için
reçeteye hastalığın teşhisi, radiyolojik tetkiki isteyen ilgili müdavi hekimce yazılıp imzalanacaktır" şeklinde yazılmalı. Aynı ifade bir sonraki paragraf içinde bulunan "ilgili müdavi hekim" ifadeleri için de söz konusu olmalı.
Madde 12.5’teki cümle, "Bu ilaçların ilgili uzman hekimler dışında reçetelere yazılımı
" şeklinde yazılmalı. Aynı paragrafın son cümlesi olan, "Rapor olmak kaydıyla
" cümlesi tekrar olup çıkarılabilir. Yine aynı paragrafta bulunan, "düzenlenen rapor, tedavi süresince geçerlidir. Bu süre her hal ve takdirde 2 yılı geçemez" cümlesi, bir hastalığın tedavi süresini 2 yıl ile kısıtlamaktadır. Halbuki yaşam boyu süren diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları, demans, multiple skleroz, bazen de epilepsi gibi kronik hastalıkları göz ardı etmekte ve güçlükler yaratmaktadır. Cümle, "düzenlenen rapor en fazla 2 yıl geçerlidir" şeklinde yazılmalı.
Madde 12.7.4’teki 2’nci cümle, "Yeni nesil Antipsikotikler, en az bir psikiyatri ve/veya nöroloji uzmanı hekimin yer aldığı sağlık kurulu
" şeklinde yer almalıdır. Böylece bir üstteki cümle ile olan çelişki kalmamış olur ve psikiyatri rotasyonu eğitimli nörologlar incitilmemiş olur.
Madde 12.7.8’deki cümle, "Botulismus toksini tıbbi tedaviye cevap vermeyen aşağıdaki vakalarda, bu durumu belirten ve kullanılacak ilacın dozuyla, kullanım süresini içeren sağlık kurulu raporuna dayanılarak" şeklinde olmalı.
Madde 12.7.20’deki a)’daki cümle eczacıların da kolay anlayacağı, "Koroner ve/veya periferik artere balon anjiyoplasti veya stent uygulanan hastalarda uygulama tarihinden itibaren 6 ay, daha sonra hastanın durumuna göre sağlık kurulu raporu ile olmak üzere uygun görülecek süre, akut koroner sendrom tanısıyla yatırılan hastalarda, ilacın kullanım gerekçesi, dozu ve en fazla 3 ayı geçmemek üzere kullanım süresinin belirtildiği, kardiyoloji, nöroloji, iç hastalıkları ve kalp-damar cerrahisi uzman hekimlerinden birinin bulunduğu sağlık kurulu raporu ile diğer uzman hekimler tarafından da yazılabilir." şeklinde olmalı. Nöroloji Uzmanı mutlaka listede yer almalıdır.
b)’deki cümle trombosit agregasyonundaki bilimsel yeni temel mekanizmalardaki basamaklara uymamaktadır. Trombosit aktivasyonunda sadece Asetil salisilik asidin inhibe ettiği siklooksigenaz basamağı değil, ayrıca PAF (bunun için Ginkgo), ADP+reseptörü (bunun için Clopidogrel), Fosfodiesteraz (bunun için Dipyridamol) ve GpIIb/IIIa reseptörünün Fibrinojen ile birleşme (bunun için Abciximab vs.) basmakları da önemlidirler ve bu basamakların da inhibe edilmesi gerekmektedir. Kombine tedavi stratejisi sonuçlarına ilişkin çalışmalar da olumlu veriler sunmaktadır. Dolayısıyla çok risk taşıyan aterosklerozu da olan hastalarda gastroenteroloji uzmanına gerek kalmaksızın kardiyoloji, nöroloji, iç hastalıkları veya kalp-damar hastalıkları uzmanlarından birinin olduğu eğitim hastanesi sağlık kurulu raporu tek veya kombine tedavi seçeneklerini belirlemelidir. Kaldı ki, gastroenteroloji uzmanı olmayan yerlerde vatandaşların çekeceği sıkıntı çok fazla olacaktır.
Madde 12.7.22’deki KMY’nin ölçülmesi ve T değeri zorunluluğu, özellikle kırıklı osteoporoz hastalarında kısa süreli kullanımda ortopedi uzmanları için olmamalı ve KMY T değeri olmaksızın reçete edebilmelidirler.
Madde 12.7.25’te antiepileptik ilaçları psikiyatri uzmanları da yazabilmelidir. Listeye 12.7.28 maddesi olarak Trombolitikler (Actilyse, streptokinaz, Abciximab) eklenmeli ve acil kullanımları kardiyoloji, nöroloji ve kalp-damar cerrahi uzmanlarına tanınmalıdır. Kullanımından sonra, kullanım durumu sağlık kurulu raporu ile belirtilmelidir.
EK-2’de, hasta katılım payından muaf ilaçlar listesinde: 2’deki kanser tedavisine İnterferonlar da eklenmeli, çünkü Ek-9’un 70’nci sıradaki listede var.
4.2’deki koroner arter hastalığı listesine trombolitikler eklenmeli.
4.4’teki periferik ve serebral (serebrovasküler) damar hastalıkları listesine kolesterol-lipid düşürücüler ve trombolitikler eklenmelidir.
5’teki solunum sistemi hastalıkları grubuna "bronşit" ve buna da antibiyotikler eklenmelidir.
8’de kan hastalıkları sayılmış, fakat hangi ilaç gruplarının kullanılacağı açıklanmamıştır.
9’da konnektif doku hastalıkları kısmında 9.2’deki ilaçlar listesinde antiromatizmal ve analjezik ilaçlar yer almalıdır.
10.3’teki ekstrapiramidal hastalıklar kısmında 10.3.2’deki Distoniler’in listesindeki kolonazepam yerine "yeni antipsikotikler" yazılmalı.
10.7’deki demanslar tedavi listesindeki antipsikotikler ismi yerine "Yeni Antipsikotikler" denmelidir.
10.11’deki nöropatik ağrı listesi "Antiepileptikler" olmalıdır.
10.12’deki spastisite listesine "Botulinum toksini" eklenmelidir.
15.14’teki nörojenik mesane tedavisine "Oksibutin" eklenmelidir.
Ek 2A: Antibiyotik kullanım ilkelerinde
Yanında "Y" olan antibiyotiklerin sadece yatan hastalarda kullanılacağı açıklanmış, ancak enfeksiyon hastalıkları uzmanın olurunun şart olup olmadığı açıklanmamıştır.
Yanında "A" bulunan antibiyotikler yatan hastalarda veya ayaktan tedavide: Kanser
listesinde bronşit hastalığı da yer almalı.
Ek-9: Etkin Madde ve Genel İsimleri ile Ödenecek İlaçlar Listesi’nde;
19’ncu sıradaki antihiperlipidemikleri, ateroskleroz ve serebrovasküler olaylarla uğraşan nöroloji uzmanları da doğrudan yazmalı ve rapor edebilmelidir. 20.3.6 sırasındaki nebivolol grubu ilacı serebrovasküler hastalıklarda %80 oranında risk faktörü hipertansiyon olan ve hipertansiyon tedavisini bizzat yapmakta olan nöroloji uzmanları da doğrudan yazabilmeli ve rapor edebilmelidir. 20.4’te bulunan alfa-beta reseptör blokörlerini nöroloji uzmanları da doğrudan yazabilmeli ve rapor edebilmelidir.
20.8.13’teki verapamil’in trandolapril ile kombine şeklini nöroloji uzmanı da doğrudan yazabilmeli ve rapor edebilmelidir.
20.9’da bulunan anjiotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri ve reseptör blokorlerinden yanında "*" işareti olanları nöroloji uzmanları da doğrudan yazmalı ve rapor edebilmelidir.
20.9.2’deki anjiotensin II reseptör blokörlerini nöroloji uzmanları da doğrudan yazmalı ve rapor etmelidir.
20.10’daki imidazolin reseptör antagonistlerini nöroloji uzmanları da doğrudan ve rapor ile yazabilmeli.
22’nci sıradaki antipsikotikleri psikiyatri eğitimli nöroloji uzmanları da doğrudan yazmalı.
53’teki ginkgo glikozidleri ile ilgili olan cümle (
uzmanlarınca reçete ve rapor edilebilir) şeklinde olmalı.
Yeşil kartlı hasta ilaçlarının mutlaka hastane eczanesinden temin edilme zorunluluğu ve uygulamada kişi bazında ilaç verilmemesi şeklindeki Sağlık Bakanlığı kuralı, çok nadir kullanılan bazı ilaçların eczanede kalıp miadlarının dolmasına ve atılmalarına neden olmaktadır.
9
önceki yazı