Hangi ülkenin acil tıp hizmetlerinde çalışan kişilerine sorarsanız sorun, herkes acil servislerin kalabalıklığından şikâyetçi.
Geçtiğimiz ay Tayvan’da yapılan Asya Acil Tıp Kongresi’nin açılış konuşmasında Asya Acil Tıp Federasyonu Başkanı Dr. Takeshi Shimazu, “Asya Ülkelerinde Acil Tıbbın Sorunları ve Fırsatlar” başlıklı sunumunda, Türkiye dâhil olmak üzere “100 kişilik nüfus başına acil servis başvurularının” rakamlarını verdi.
Tayvan 30,0
Hong Kong 28,2
Tayland 23,1
Malezya 20,4
Güney Kore 20,2
Japonya 18,7
Singapur 14,5
OECD ülkelerine baktığımızda ise bu sayının ortalamasının 31 olduğunu görüyoruz. İngiltere’de 33,2, Fransa’da 29,3, Polonya’da 14,5, Hollanda’da 12,4, Almanya’da 8,8; yani ortalamanın altında. Portekiz’de 70,5, İspanya’da 57,3, Kanada’da 47,6, Yunanistan’da 44,5, ABD’de 43,7; yani ortalamanın üstünde.
Türkiye ise 100 kişilik nüfus başına acil servis başvurusu 121. OECD ülkelerinin ortalamasının dört katı. Dünya birincisi olduğumuz bir başlık.
Aynı kongrede Kanada Alberta Üniversitesi Hastanesi Acil Tıp Bölümünden Dr. Michael Bullard, “Acil Tıp Bakımının Sunumundaki Zorluklar ve Yenilikler” hakkında konuştu. Kanada’daki acil servis başvuru oranı bizden çok uzak olmasına rağmen, acil servislerin sistemdeki boşluğu doldurduğunu belirterek, hastaların birçok nedenle acil servislere başvurduğunu listeledi:
Aile hekimi yok, acil servise git,
Mesai sonrası, acil servise git,
Diğerleri sorunu çözemedi, acil servise git,
Evde üstesinden gelemedin, acil servise git,
Desteği olmayan korunmasız nüfus, acil servise git,
Uzmanlık bakımında komplikasyon, acil servise git,
Hastayı yatıracak yatak yok, acil servise git.
Bizde bunlara yenileri eklenebilir:
Poliklinikte sıra alamadın, acil servise git,
Poliklinikte beklerken kendini iyi hissetmedin, acil servise git,
Enjeksiyon yapılacak, acil servise git,
Pansuman yapılacak, acil servise git,
Lisans yerleştirme sınavı yaklaşıyor, acil servise git,
İşten çıkartılabilirsin, rapor al, acil servise git,
İki gün rapor alayım, tatil uzasın, acil servise git,
İş yeri hekimi şimdi yok, acil servise git,
Tetkiklerimi hafta sonu hemen yaptırtırım, acil servise git,
Sevk işlemleri ile uğraşırsak uzun sürer, acil servise git.
Daha nicelerini sıralamak mümkün. SABİM’in kılıcı da tepede sallanıyor; isterseniz bakmayın!
Erklerin ve toplumun her kesiminin artık elini taşın altına koyması ve üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerekiyor. Sistemin sorunlarını bilimsel ve gerçekçi yaklaşımlarla çözmek olanaksız değil. Halkı sağlık hizmetlerinin sunumu konusunda bilgilendirmek ve doğru yönlendirmek de önemli. Aynı zamanda Sağlık Bakanlığının öncelikli görevi.
Televizyon önemli bir iletişim aracı günümüzde. Her gün çok sayıda kamu spotu yayınlanıyor. Trafik kazaları, iş kazaları, uyuşturucu madde ve sigara kullanımı, ormanlar ve orman yangınları, 112’nin aranması gibi birçok konuda kamu spotları var. Hatta Gelir İdaresi Başkanlığının e-tebligat uygulaması için bile varken, bu derece suistimal edilen acil servisler hakkında kamu spotu yok.
Halka ne zaman acil servise başvurmaları gerektiğini, sağlık sorunlarını nasıl ve nerede en doğru şekilde almalarının uygun olduğunu anlatan bilgilendirici mesajları vermenin zamanı geldi geçiyor.