İnsanoğlunun dünyada ürettiği malzemelerin çeşitliğinin ve miktarının en üst düzeylere çıkmaya başladığı, 18.yy endüstri devriminden pandemiye kadar olan çağa Holosen dönem denmiştir.
Yaşadığımız 2019-2020 yıllarından itibaren ise artık bu çeşitliliğinin miktarının, insanların kapladığı yüz ölçümünden daha fazlasını kapladığı çağa ise Antroposen dönem denmektedir.
Dünyada tüm plastik, tuğla, beton vb. eşyalar, ilk kez insan evladının kapladığı alandan ve yükten daha fazlasını kaplamaya başlamıştır.
Günümüzde yerküredeki her insan başına, her hafta kendi vücut ağırlığı kadar eşya üretilmektedir.
İnsanlık, çeşitli ölçeklerde dramatik çevresel eğilimlerin doğal sistemleri dönüştürdüğü yeni bir jeolojik çağda, işte bu ihtiyaç fazlası eşyaların yoğunluğundan mustariptir.
Avcı-toplayıcı ve tarım toplumlarından giderek kentleşen topluluklara dönüşürken ekonomik büyümeyi sağlamak ve insanlığın ihtiyacı olan gıda ve doğal kaynakları için artan taleplerini karşılamak için, enerji ve tatlı su kullanımında belirgin artışlar karşılanamaz hale gelmektedir.
Özellikle Asya ve Latin Amerika’da milyonlarca insanın küresel enerji ve ihtiyaçların erişiminin azaldığı yoksulluktan, refaha kaçışı veya bu kaynaklara erişememesi aslında göçlerinin nedenidir. Bu göç beraberinde küresel sağlık sorunlarını da getirmiştir. Pandemi de bunlardan biridir.
Antroposen çağda sağlık hizmetlerinde değişim insanı üç ana yoldan etkileyebilir:
I. Yoğun iklim sorunlarına maruz kalmanın artması gibi doğrudan sağlık ve yaşam üzerine etkiler
II. Vektör kaynaklı hastalıkların Covid-19 veya zoonotik enfeksiyonların bulaşmasındaki değişiklikler gibi ekosistemler aracılığıyla gerçekleşen etkiler. Örneğin arazi kullanım değişikliği (veya iklim değişikliği ve diğer çevresel stres faktörleri nedeniyle mahsul verimindeki azalmalardan kaynaklanan yetersiz nitelikli beslenme riski)
III. Artan yoksulluk veya nüfusun yerinden edilmesinin sonucu olarak sağlık ve sosyal planda aracılık eden göreceli etkiler.
Çevresel ve sosyoekonomik değişiklikler. İklim değişikliği, su mevcudiyeti, hava kirliliği ve karbondioksit seviyeleri dahil olmak üzere birçok çevresel stres faktörünün sağlık, mahsul verimi, temel mahsullerin, sebzelerin, baklagillerin sağlıklı beslenme, yaşama kalitesi üzerindeki etkileri gözlemleyerek analiz etmek gereklidir. Yoksa hastalıklar çok daha komplike hale gelecektir.
Antroposen çağa uygun sürdürülebilir sağlık ve sosyal çözüm önerilerini ortaya sunmak için önce dünyadaki mevcut sağlık süreçlerini ve çözüm önerilerinin sağlık profesyonelleri farkında olmalı ve doğru olarak kavramalıdır.