Halkın düz mantığında belediye ya da belediyecilik deyince: Çocuklar için oynayabilecekleri parklar, oyun alanları; yetişkinler için ucuz ulaşım, kesilmeyen su, elektrik, doğalgaz; bayat, bozuk, kimyasal bulaşanın olmadığı ve fahiş fiyatlarda satılmayan yiyecek-içecek ;gürültünün olmadığı, zehrin solunmadığı, su taşkınlarının olmadığı yerleşim alanlarında ve güvenli konutlarda yaşamak ;yaşlının ve engellinin ulaşımında ve sosyalleşmesinde kolaylığı sağlayan düzenlemelere sahip olmak akla geliyor.
Yerel Yönetimlerin en önemli ayağı olan belediye ; toplumun temel gereksinimlerinin karşılanmasında ,barınma ve güvenli yaşamasında , dolayısıyla sağlığında önemli görevleri, sorumlulukları olan kurum olarak tanımlanır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ,yerel yönetimlerin en önemli misyonları arasında yer alan koruyucu sağlık hizmetlerindeki faaliyetlerini ; toplumdaki hassas grupların belirlenerek, şehir içinde birbirini tamamlayan hizmet modellerinin eşitsizlikleri azaltacak şekilde tasarlanması; yerel düzeyde sosyal ve ekonomik alanların tamamını kapsayacak şekilde yaşlı nüfusun sağlığını güvence altına alınması; hastalık risk faktörlerinin azaltılması çalışmaları olarak sıralamıştır.
1593 sayılı kanuna ek olarak, 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve 442 sayılı Köy Kanunu yerel yönetimlerin sağlık hizmeti sunumundaki rol ve görevlerini içermektedir.
Temel sağlık hizmetleri, halk sağlığı ve sosyal hizmetlerin yürütülmesinde yerel yönetimlerin, dolayısıyla belediyelerin daha fazla görev alması beklenmektedir. Toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesinde çevresel, toplumsal ve ekonomik faktörler önemli olup sağlıklı yaşamamıza dokunuşları olan kurumlardan birisi de belediyelerdir. Çevre sağlığına ve halk sağlığına yönelik hizmetleri yapması veya yaptırması gereken belediyelerin;
- Çevre sağlığını korumaya yönelik çevresel faktörlerin iyileştirilmesinde, altyapının düzenlenmesinde önemli görevleri vardır. Bu hizmetlere tıbbi atıklara ilişkin hizmet yürütmek ve gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; gayrisıhhi müesseseleri ruhsatlandırmak ve denetlemek, yiyecek ve içeceklerin tahlillerinin yapılması amacıyla laboratuvar kurmak ve işletmek gibi toplum sağlığını ilgilendiren faaliyetleri,
- Ambulans ve acil yardım hizmetleri sunma, rehabilitasyon merkezleri ve yaşlı bakımevleri kurma , sosyal güvencesi olmayan bireylere sağlık hizmetleri sunmanın yanında, evde bakım hizmetleri ve kadınlara yönelik sağlık taramaları gibi faaliyetleri,
- Halkın sağlığını ve refahını sağlamak adına alkol madde bağımlılığını önlemede sağlıklı okul çevresi oluşturma, spor ve egzersiz alanları kurma ve geliştirmesi faaliyetleri vardır.
‘Ödediğiniz vergiler size yol, su, elektrik olarak geri dönecek’ sözleri, siyasetçilerin klasik söylemlerinde yer almıştır. Günümüzde bu vergiler, kabarık faturalarla vatandaşın ensesinde boza pişiriyor. Belediyeciliğin felsefesinde toplumsal faydacılık vardır. Halkın sağlıklı yaşamına önemli dokunuşları olan belediyeler, politik malzeme yapılmamalıdır.
Kaynaklar:
Ak, S.(2022). Yerel yönetimlerde belediyelerin sağlık hizmetlerinin incelenmesinde kadıköy ve istanbul büyükşehir belediyesi örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 9(3), 234-242
Demir Uslu, Y., 2021, Yerel Yönetimlerin Sağlık Hizmet Sunum Rolleri ve Faaliyetleri: AB Ülkeleri ve Türkiye, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(2), 923-940.