Artık emeklilik yaşları yaklaştıkça, daha çok emeklilik dönemlerinde neler yapılabilir, oturup onları konuşuyoruz. Aramızda olabildiğince tartışıyoruz.
Pek çoğumuz yapmadıklarını, yapamadıklarını, emeklilikten sonraki günlerine saklıyor.
“…..şu şu işler mi, artık onları emekliliğe saklıyorum.” diyenleri duyar gibi oluyorum.
Çalışma hayatında pek çok şeyi istese de yapamıyor insan. Zaman yok mu, para yok mu, izin almak zor mu, başka işler nedeni ile vakit bulunamıyor mu? Hepsi mümkün ve olabilir.
Zaman, yer, para ve istek, hepsi göreceli. Bazen olur bazen olmaz. Biri bulunur, diğeri olmaz.
Ülkemizde devlet memurları 65, üniversite hocaları 67 yaşına ulaştığında yaş haddinden emekli oluyorlar. Bazı mesleklerde, emniyette, orduda, ağır işlerde çalışanlar daha da erken emekli oluyorlar. Bunun dışında kendi isteğiyle de erken emekli olunabiliyor.
Erken emekli olanları bir tarafa bırakalım. Biz 65’ten sonra emekli olanları düşünelim. Türkiye’de ortalama yaşam kadında 79, erkeklerde 74 (TÜİK 2014). Altmış beşten sonra ortalama kalan süreyi artık herkes kendisi hesaplasın. Ortalama erkeklerde dokuz, kadınlarda on dört yıl kadar. Haydi, fazla fazla on beş yıl deyiverelim.
Ortalama on beş koca yıl kalmış. Ya da koskoca beş bin beş yüz gün.
Bakalım, bu süre içinde neleri yapabiliriz. Yılda kaç kere yurt dışına gider insan, bir, bilemedin iki defa. O da paran varsa. Bazılarımızın pek çok kez yurt dışına gitmişliği vardır. O hâlde gidilmedik yerlere gitmek lazım.
Gemi gezileri; Akdeniz’de, Adriyatik, Batı Akdeniz, bir de Baltık, Fiyord gezileri var. Batanı, yananı artık kadere kısmete. Her sene birine gitsen, bir süre sonra ondan da bıkarsın. Umre’ye gidelim dersen, o da yılda bir kere olur. Hac için zaten önceden sıraya girmek lazım. Beş sene sonra mı, yedi sene sonra mı sıra gelir, ömür vefa eder mi, orası bilinmez.
Kayağa gidelim dersen, önceden öğrenmediysen bu yaştan sonra biraz zor olur. Yılda ancak bir iki kez gidebilirsin, o da çok hevesliysen. Her yıl gitsen, toplamda ancak 8-10 kez gidebilirsin. Jübilesini erkenden yapanları çok görmüşümdür. Kayağı, kıyafeti, ayakkabısını, paraya kıyıp düzmek lazım. Kiralık alıp, bacağı kırmak da pek mümkün.
“Benim eskiden müziğe çok yeteneğim vardı. Babam ders aldırmadı, eh şimdi emekli de oldum. Alırım bir müzik aleti, ver elini müzik dershanesine.”diyenler de oluyor.
Oldu, zaten dershaneye gelenlerin tamamı da senin yaşlarında. Gidip baktın mı arkadaş! Gelenler çocuğun, hatta torunun yaşında. Önceden başlamadıysan işin zor.
“Ben de gider dans okuluna yazılırım.” Bak, o olur. Yalnız sebatkâr olmak lazım.
“Ben emekli olunca, şimdiye kadar okuyamadığım kitapları alıp okuyacağım.” Olur, okursun da. Her ay bir kitap bitirmeyi kafaya koydun diyelim. Yılda en çok on, on iki kitap eder. On beş yılda ancak yüz elli, bilemedin iki yüz kadarını okuyabilirsin. Ondan sonra belki gözün görmez, elin tutmaz.
Ankara’da oturuyorsun, Anadolu Medeniyetleri Müzesine, burnunun dibindeki Anıt Kabir’e ya da Yassı Höyük, Gordion’a en son ne zaman gittin?
“Ben İstanbul’dayım.”
Dur o zaman sorayım, Yeni Cami’nin içini gördün mü, ya Rüstem Paşa Camisi, Topkapı Sarayı’nın altında bir müze daha var, onu en son ne zaman ziyaret ettin?
“Geç bunları hocam.”
Peki, geçiyorum.
Yazları hep gittiklerin; Bodrum, Antalya, İzmir, Çeşme… Peki, İshak Paşa Sarayı, Divriği, GAP, Urfa, Mardin, Nemrut, Hattuşaş, Kapadokya, Eskişehir, Çanakkale, Rize’de çay bahçeleri, Sinop’ta cezaevi, Trabzon’da Atatürk evi…… daha yazamadıklarım?
Emekli büyüklerim, el ayak tutarken gidin, gezin görün. Göz görürken oku ve gör, dilin tat alıyorken dilediğince ye, hayattan emeklilikte de tat almaya bak. Gençken, cebinizdeki para ile alabileceğinizin en iyisini alın, en iyisini giyin. Yaşlanınca, cebinizde paranız olsa da, ne yiyecek dişiniz ne de giydiğinizi yakıştıracak vücudunuz kalacak.
Gençler, hiçbir şeyi emekliliğe ertelemeyin. Zaman varken yapmaya bakın, fırsatları kendiniz yaratın. Müzik, tiyatro, resim, spor, denizlere dalmak, yamaç paraşütü, işte ne oluyorsa. Vakit varken, gidin gezin görün, gözünüz görürken okuyun, eliniz tutarken yazın. Bu arada emeklilikte geçinmek için biraz yatırım da yapmayı unutmayın. Zira çeşmelerden sular her daim akmıyor.
Devran dönüyor, zaman çok hızlı geçiyor.