(D vitamini, Magnezyum ve Covid-19)
Sağlık Bilimleri Üniversitesi öğretim üyesi Sayın Ahmet Zeki İzgöer, Osmanlıcadan Türkçeye çevirdiği Nevsâl-i Âfiyet (Sâlnâme-i Tıbbî)* adlı eserinin 4. cildinde “Güneş Mikrobların Belâ-yı bî-amânıdır” diyor. Yazı, “Bugün tabâbet güneş ziyâsından bazı emrâzın tedavisinde cidden istifade etmektedir. Ziyâ girmeyen yere hekîm girer” diye devam ediyor. Söz konusu eser, Dr. Besim Ömer [Akalın] Paşa tarafından İstanbul’da 1315-1322 tarihlerinde müstakil dört cilt halinde toplam 2400 sayfa olarak sağlık yıllıkları şeklinde yayımlanmıştır.
Güneş ışınlarından elde ettiğimiz D vitamininin antienflamatuvar yani, iltihap giderici etkisi olduğunu günümüzde çeşitli araştırmalardan öğrenmiş bulunuyoruz. Obezite tedavisinde kolaylık sağlıyor, öte yandan D vitamini takviyesi yapılan metabolik sendromlu kişilerde kan basıncı düşüyor ve şeker hastalığına gidiş yavaşlıyor. Nurshad Ali**, yazdığı derlemede vitamin D desteğinin solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruyucu etkileri olduğunu ve Covid-19 pandemisinde D vitamini düzeyinin (75–125 nmol / L) aralığında tutulması gerektiğini bildirmiştir.
Vanderbilt Üniversitesi Tıp Merkezinde tıp profesörü ve baş araştırma yazarı olan Dr. Qi Dai*** ise magnezyum alımı ile D vitamini düzeyleri arasında ilişki olduğunu bildirmiştir ve “Magnezyum eksikliği, D vitamini sentezlenme yolunu kapatıyor” açıklamasını yapmıştır. Bizim yaptığımız bir çalışmada aynı şekilde D vitamini ile magnezyum seviyeleri arasında pozitif ilişki tespit ettik. O halde, D vitamininden en iyi faydayı alabilmek için yeterli seviyede magnezyuma sahip olmak gerekiyor.
Özetle, mikroplardan korunmak için D vitamini ve magnezyum seviyelerimizi ölçtürmek ve eksiklik varsa bunu normal düzeylere çıkartmak için doktor kontrolünde tedavi görmek gerekiyor. Bu konu Covid-19 pandemisinde daha önemli, daha öncelikli ve daha ciddi hale geldi. Toplumsal sağlığı yükseltmek ancak her bireyin sağlıklı olması ile mümkündür.
KAYNAKLAR
* Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayını:2 , İstanbul 2020.
** Nurshad Ali. Role of vitamin D in preventing of COVID-19 infection, progression and severity. J Infect Public Health. 2020 Oct;13(10):1373-1380.
***Qi Dai, Xiangzhu Zhu, JoAnn E Manson, et al.. Magnesium status and supplementation influence vitamin D status and metabolism: results from a randomized trial. Am J Clin Nutr. 2018 Dec 1;108(6):1249-1258.