Yıllar önce “Hz. Ali ve Tefsirdeki Yeri” başlıklı bir kitap yazdım. Bu kitabın birkaç baskısı yapıldı. İlk basıldığı yıllarda Diyarbakır Söz Gazetesinde bölümler halinde yayınlandı. Bu kitabı yeniden düzenleyerek basıma hazırlamış bulunuyorum. Bazı bölümlerini bu sitede yayınlamayı düşündüm. Bundan önce yazdığımız bir yazıda “Hz. Ali’nin doğumu, künyesi ve çocukluğu” başlığı ile bazı bilgileri verdik. Bu yazımızda da “Hz. Alinin Müslüman Oluşu, Evliliği Ve Çocukları” hakkında bilgi vereceğiz.
1 – Hz. Ali’nin Müslüman Oluşu
Çeşitli kaynaklarda Hz. Ali’nin Müslüman oluşuna dair bilgiler yer almaktadır. Rivayet edildiğine göre Hz. Muhammed (sav.), Hz. Hadice ile beraber İbrahim’in (as.) dinine göre gizlice namaz kılıyorlardı. Onların evinde yetişmekte olan Hz. Ali, bir defasında onları beraber namaz kılarken görmüş ve “Ey Muhammed! Bu yaptığınız nedir?” diye sormuş. Hz. Muhammed (sav) de ona, Allah’ın kendisini peygamber olarak seçtiğini, yeni dinlerinin İslam olduğunu, ona göre ibadet ettiklerini söylemiş ve onu da Müslüman olmaya davet etmiştir. Hz. Ali o ana kadar böyle bir şeyi duymadığını, babası Ebû Talib’e danışmadan bu konuda herhangi bir şey söyleyemeyeceğini anlatmıştır. Hz. Muhammed (sav.), henüz Müslümanların sayısı az olduğu için durumlarının duyulmasını istemiyordu. Onun için Hz. Ali’ye bu konuyu gizli tutmasını söylemiştir. Hz. Ali, o gece konuyu babası Ebû Talib’e anlatmadan Müslüman olmaya karar vermiştir. O, sabahleyin Hz. Muhammed’in (sav.) huzuruna varmış, şehadet kelimesini getirmiş ve böylece Müslüman olduğunu ortaya koymuştur. Çeşitli kaynaklardaki rivayetlere göre Hz. Ali Müslüman olduğunda 10-11 yaşlarındaydı.[1]
Hz. Ali’nin Müslüman oluşu ile ilgili rivayetler incelendiği takdirde, onun Hz. Hadice’den sonra İslam dinini kabul eden ilk kişi olduğu anlaşılmaktadır. Yine bu rivayetlere göre, kadınlardan Müslüman olan ilk kişi Hz. Hadice, çocuklardan Hz. Ali, yetişkinlerden Hz. Ebû Bekir ve kölelerden de Hz. Zeyd b. Hârise’dir.[2]
2 – Hz. Ali’nin Evliliği ve Çocukları
Hz. Ali’nin birden fazla evliliği olmuştur. O ilk önce Hz. Muhammed’in (sav.) kızı Hz. Fatıma ile evlenmiştir. Hz. Fâtıma’nın doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, rivayetlere göre Hz. Ali den üç-beş yaş küçüktü ve onlar evlendikleri zaman Hz. Fâtıma on sekiz yaşlarındaydı. Hz. Ali ile Hz. Fâtıma’nın evlendikleri tarih hakkında da farklı rivayetler vardır. Ancak onların hicretten kısa bir süre sonra evlenmiş oldukları bilinmektedir. Onların hicretten iki ay, beş ay veya iki yıl sonra evlenmiş oldukları hakkında da farklı rivayetler nakledilmektedir.[3]
Hz. Ali, Hz. Fâtıma ile evlenmeden önce çok kişi Hz. Fâtıma’yı Hz. Muhammed’den (sav.) istemişti. Fakat Hz. Muhammed (sav.) onu kimse ile evlendirmemişti. Halk arasında Hz. Muhammed’in (sav.), Hz. Fâtıma’yı Hz. Ali için beklettiği kanaati yayılmıştı. Nitekim Hz. Muhammed’in (sav.) Hz. Ali’ye şöyle dediği rivayet edilmektedir: “Ya Ali! O senindir, ben yalancı değilim.”[4] Bu rivayete göre Hz. Muhammed (sav.), önceden kızı Hz. Fâtıma’yı Hz. Ali’ye vereceğine dair söz vermişti. Hz. Ali bizzat kendisi Hz. Muhammed’in (sav.) evine giderek ondan kızı Hz. Fâtıma’yı istemiştir.[5] Çeyiz olarak ona bir koç postu, içi lif ile doldurulmuş deri bir yastık, bir kalkan, Yemen kumaşından yapılmış bir elbise, devekuşu tüyünden yapılmış bir elbise, iki el değirmeni, bir yayık, iki su testisi ve bir matara vermiştir.[6] Hz. Ali’nin Hz. Fâtıma’dan dünyaya gelen üçü erkek, ikisi kız olan beş çocuğunun isimleri şöyledir: Hasan, Hüseyin, Muhsin, Zeyneb ve Ummu Kulsum.[7] Hz. Ali Hz. Fatıma’nın vefatından sonra Hz. Muhammed’in (sav.) kızı Hz. Zeyneb (ö. 8/629), ardından da Ebu’l-Âs b. er-Rebî’in kızı Umâme ile evlenmiş ve Umâme’den Muhammedu’l-Evsat adında bir erkek çocuğu dünyaya gelmiştir.[8] Hz. Ali’nin daha sonra başka kadınlarla da evlendiği ve onlardan da çocuklarının dünyaya geldiği rivayet edilmektedir.[9]
SONUÇ
Hz. Ali’nin İslam Tarihinde önemli bir yeri vardır. O, Hz. Muhammed’in (sav.) amcasının oğlu, damadı ve ehli beytindendir. Dolayısıyla onun hayatı önem arz etmektedir. Bu nedenle hayatı üzerinde durmaktayız. Burada onun Müslüman oluşu, evliliği ve çocukları hakkında bazı bilgileri vermiş bulunuyoruz.
Herkese selam, saygı ve hürmetler.
Anahtar Kelimeler: Hz. Ali, Müslüman, evliliği, çocukları.
[1] Muhammed b. İshâk b. Yesâr, Siretu İbn İshâk, thk. Muhammed Hamidullah, Konya 1981, mad. 173; Ahmed b. Yahya b. Cabir el-Belâzûrî, Ensâbü’l-Eşraf, thk. Süheyl Rikad, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, Beyrut 1996, II, 9; Yusuf b. Abdillah b. Muhammed b. Abdilberr, el-İstiâb fî Ma’rifeti Ashâb, Kahire tsz., III, 1093; Süleyman b. Ahmed et-Tâberânî, el-Mu’cemu’l-Kebîr, thk. Hamdi Abdülmecid Selefî, Beyrut tsz. I, 95.
[2] İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübra , II, I, 13; İbn Kuteybe, el-Meârif, s. 73 vd.; Ahmed b. Ebî Ya’kûb b. Cafer b. Vehb el-Ya’kûbî, Tarihu’l-Ya’kûbî, Necef 1358, II, 17; el-Hatîbu’l-Bağdâdî, Târîhu’l-Bağdâd , I, 34.
[3] İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübra, VIII, 13; Halife b. Hayyât, Tarihu Halife b. Hayyât, thk. Süheyl Zekkâr, Dımaşk 1968, I, 26; el-Ya’akûbî, Tarih, II, 31.
[4] İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübra, VIII, 12; el-Belâzûrî, Ensâbü’l-Eşraf, I, 402 vd.
[5] İbn İshâk, Siretu İbn İshâk, mad. 230; İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübra, VIII, 11 vd.
[6] İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübra, VIII, 13 vd.
[7] Abdülhalık Bakır, Ali b. Ebî Tâlib, Elazığ tsz., s. 41.
[8] İbn İshâk, Siretu İbn İshâk, mad. 299; İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübra, VIII, 169; el-Belâzûrî, Ensâbü’l-Eşraf, I, 400.
[9] Bkz. İbnu’l-Kelbî, Cemheretu’n-Neseb, I, 130 vd.; İbn Sa’d, et-Tabakâtü’l-Kübra, III, 1 vd.; Ebü’l-Ferec Ali b. Hüseyn b. Muhammed el-İsfahânî, Mekâtilu’t-Talibîyyîn, thk. Ahmed Sakr, Kahire1949, s. 82 vd.; İzzuddin Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Abdülkerim el-Cezerî İbnu’l-Esîr, el-Kâmil fi’t-Târîh, Kahire 1348, III, 200 vd; Abdulkerim Hatib, Ali b. Ebî Tâlib, Beyrut 1975, s. 108 vd.; Nasr b. Müzâhim el-Minkârî, Vak’âtu Sıffîn, thk. Abdusselâm Muhammed Hârûn, Kahire 1382, s. 233.