Bugüne kadar iş yeri hekimliği etiği diye bir konu aklımıza gelmemişti. Ancak bu konu ile ilgili kurs dersleri vermek üzere davet edildiğimde önemli bir alan olduğunu anladım ve bu konuyu enikonu incelemeye çalıştım. Bu incelemeden çıkardığım sonuç, yeni olmayan bu alanın etiği yeni olup, bu çerçeveden bakınca da sorunlar karşımıza dağ gibi çıkıyor. Doğaldır ki, bir yerde hekim varsa akla hemen hasta ile olan ilişkiler gelir.
Bu bağlamda yeni çıkarılan 19 Ağustos 2009 tarihli İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmeliğinin amacı şudur:
Madde 1:"Bu Yönetmeliğin amacı, iş yeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde görevlendirilecek iş yeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının nitelikleri, sayısı, işe alınmaları, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma şartları, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görevlerini nasıl yürütecekleri, iş yerinde kurulacak iş yeri sağlık ve güvenlik birimleri ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin nitelikleri, yetkilendirilmesi, bu birimlerde bulunması gereken personel, araç, gereç ve teçhizat, görevlendirilecek personelin eğitim ve nitelikleri ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alınmasına dair usul ve esasları düzenlemektir. "Yine Yönetmelik’te söz edilen İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimi ise şöyle tanımlanır:"
Madde 8- Devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmek üzere işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurulur. İşyeri sağlık ve güvenlik birimi; en az bir işyeri hekimi ile sanayiden sayılan işlerin yapıldığı işyerlerinde en az bir iş güvenliği uzmanından ve yapılacak çalışmalara yardımcı olmak için gerektiğinde diğer personelden oluşur. Bu yükümlülük, Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilmiş ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmetin tamamı veya bir kısmı alınarak da yerine getirilebilir. Yine ortak sağlık ve güvenlik birimleri de bazı kurallara uymak zorundadırlar:
"Madde 16- (1) Ortak sağlık ve güvenlik birimleri, aşağıda belirtilen hususlara uymak zorundadırlar:
a) İsim ve unvanlar Türkçe olarak tescil ettirilir ve tabelalarında sadece yetki belgesinde belirtilen isim ve unvanlar yazılır,
b) Bünyesinde olmayan faaliyetler ve fiyatlar konusunda reklam yapılamaz,
c) Tabela veya basılı evraklarında, başka bir unvan veya mevcut unvanlarının yabancı dildeki karşılıkları kullanılamaz,
ç) Özel kuruluşlar tarafından, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan isimler, yanlış algılama ve haksız rekabetin önlenmesi amacıyla, ticari isim olarak kullanılamaz."
"Burada iş yeri hekimi de:" İş sağlığı ve güvenliği konularında görev yapmak üzere Genel Müdürlük tarafından yetkilendirilen hekim" diye tanımlanır. İşte burada bir iş yerinde çalışan işçilerin bir hasta adayı oldukları düşünülerek ve bunların sağlığının korunmasında gerek işverenin sorumluluklarını, gerekse işyeri hekiminin tıp etiği ilkeleri çerçevesinde görevlerini belirten maddeler vardır.
İşçilerin sağlıkla ilgili hak ve yükümlülükleri ise Madde 6 da sıralanmaktadır. Bu bağlamda işyeri hekimlerinin de görevleri Madde 32 de belirtilmiş olup etik çerçeveler bağlamında işçi sağlığını gözetirken hastaya yararlı olma, zarar vermeme, adaletli davranma, onamlarını alma, gizliliğe uyma gibi ilkelere de uyulacağı gözlemlenmektedir. Ayrıca İş Sağlığı Uluslar arası Komisyonu Genel Sekreterliğinin 1992 de yayınladığı ve Yrd. Doç. Dr. Yücel Demiral tarafından çevrilen Uluslar arası Etik Kurallar kitapçığı da bütün bu ilke ve kuralları detaylı olarak vermektedir. Böylece çalışanların sağlığındaki önemli ve ince noktalar insancıl olarak değerlendirilir ve hekim-hasta ilişkilerine ait etik bilgiler araştırılırsa sorunların çözüleceğine dair inancımız tam olacaktır.