Kanserin biyolojik sürecinde başlama, gelişme, ilerleme aşamaları tanı ve tedavi için en önemli değerlendirme kriterleridir.
Kanserin moleküler düzeyde b aşlayan değişiklikleriyle hücrede ortaya çıkan farklılık, giderek kanser biyolojisinin klinikte değişik yansımalarıyla fenotip olarak kendini gösterecektir. Klinik öncesi var olan hastalığın klinikte yansıması (belirtileri) gözlenmeden, klinik öncesindeki aşamayı yakalamak kanserin tansında kliniğin olağanüstü başarısı sayılmaktadır. Preklinik dönemdeki süreci görüntüleme yöntemleri ile yakalayabilmek, çağdaş, biyo teknolojinin en önemli amacı haline gelmiştir.
Kanserin klinikte belirti ve bulgu yansıtmadan görüntüleme yöntemleriyle yakalanması, tanı ve tedavi için önemli olmasına karşın, bu durum tarama esnasında saptanan tümörlerden farklı bir anlam taşımaktadır.
Bir tümörün herhangi bir organda var olması ve asemptomatik olması, yapılan taramada bir görüntüleme yöntemiyle görüntülenmesi bu tümörün klinikte erken yakalandığı anlamına gelmemelidir. Semptom vermeyen o tümörün organda kitle görünümü vermeden metabolik ya da katabolik değişiklikler dönemindeki belirtileri yakalama şansı anlam kazanmaktadır.
Mide kanseri örneğinde, epitel hücresinde başlayan insitu kanser öncesi değişikliklerle erken kanser olarak tanımlanan submukoza aşamasına gelmiş tümörün gelişimi arasında geçen preklinik süreç, yaşamsal değeri olan gerçek süreçtir.
Midenin epitel hücresindeki değişiklikleri saptayabilen bir yöntem, klinikte gerçekten erken kanseri yakalama fonksiyonu taşıyabilir. Bu yaklaşım tarzı, değişik kanserlerin biyolojik aktivitelerinde farklılıklar nedeniyle değişiklik göstermesi beklense de, moleküler düzeyde kansere yaklaşım felsefesini değiştirmemelidir.
Hastanın hastalığına “erken kanser” tanısı koymak klinik olarak değerli ise de tedavi zamanında uygulanmadıkça hasta yaşamının kalitesini etkilemesi açısından zararlı bile sayılabilir.
Bu yüzden erken tanı ve tedavi bir bütünlük içinde algılanıp uygulanmalıdır.
Hiçbir şikayeti olmayan hastanın, herhangi bir tanı yöntemiyle yakalanmış hastalığının yapılan tedavisinin sonucu, hastalığın varsayılan erteleme aşamasında belirti vermeye başlaması durumunda uygulanan tedaviden alınacak sonuçtan daha başarılı olma potansiyeli taşımalıdır.
Hastaların erken kanser tanısında ve tedavisinde görüntüleme yöntemlerinin yararı bir eğitim süreci programı eşliğinde hasta ve hekimlerin eğitilmeye ihtiyaç duymalarıyla orantılı görünüyor.
15
önceki yazı