Sorbon Üniversitesi Fizik Bölümünü birincilikle, aynı üniversitenin matematik dalındaki yüksek lisansını ikincilikle bitiren, Ulusal Sanayi Teşvik Derneği tarafından “Çeliklerin manyetik özelliklerinin araştırılması” için görevlendirilen ve verilen bu görevi yapmak için kendine çalışacak yer ararken 1894 yılında, 27 yaşında iken, Pierre Curie ile karşılaşan ve bu karşılaşmayı takiben 20. yy bilim tarihinin akışını değiştiren, Polonya’lı Maria Sklodowka’nın çocukluğu ve ilk gençliğinin ruhsal çöküntü içinde geçmesi bana hep hüzün vermiştir. Bugün bu büyük bilim kadının hayatından söz ederek, hayatın zorluklarının bilimi ve çalışmayı olumsuz değil, olumlu yönde etkileyebileceğini özellikle genç nesillerin dikkatlerine sunmak istedim.
Madam Curie’nin çocukluk ve ilk gençlik yıllarında Polanya siyasi özgürlük mücadelesi içindedir ve ulusal bir çöküş dönemine girmiştir. Maria bu siyasal baskılardan hep etkilenmiştir. Çünkü Rus taraftarı olmadığı anlaşılan babasının ekonomik gücü bitmiştir. Ablası tifüsten, annesi ise henüz 11 yaşında iken veremden ölmüştür. Annesi vereme yakalandığında Maria henüz 5 yaşındadır. Annesi hastalığı döneminde çocuklarına bulaştırmamak adına, onlardan hep uzak kalmıştır. Bu uzaklığın nedenini anlayamayan Maria annesinin kendisini sevmediğini zanneder. Fakat derslerini, okumalarını, çalışmalarını hiçbir şekilde ötelemez.
Çarlık Rusyası özellikle Polonya Ulusal ruhunu ortadan kaldırmaya yönelik girişimlerinde çok acımasızdı. 1863 yılında Polonya lideri, halkın gözleri önünde asılmıştı. Halk buna büyük tepki gösterdi. Bu tepkiden çok rahatsız olan Ruslar, Polonya halkına karşı her türlü katı uygulamayı hayata geçirmişlerdi. Bütün bunlar milliyetçi ruhunu kanının her damlasında taşıyan Madam Curie’nin de gözleri önünde oluyordu. Ruslar Polonyalı devlet görevlileri yerine Rusları göreve getirdiler. Polonya tarihini, kültürünü, edebiyatını öğrenmek suç sayılıyordu. Polonyalı çocuklar bile Polonya kültürüne ait bir şey konuşurken dikkatli olmaları gerektiğine biliyorlardı. Çünkü her zaman bir Rus muhbir tarafından dinlenme ihtimali vardı. Aileleri tehlikeye girmesin diye çocuklar oyun oynarken bile dikkatli oluyorlardı. Bu baskı Polonyalıların bağımsızlıklarına ve kültürlerine özlemlerini daha çok arttırdı.
Maria, Rus egemenliğinden nefret ediyordu. Fakat birincilikle bitirdiği liseden aldığı madalyayı bir Rus yöneticiden almıştı. Bütün bunlar çok ağır geliyor, hırsını çalışmaktan alıyordu.
Yaşanan acı kayıplara ve ekonomik sıkıntılara rağmen ailenin geri kalan üyeleri birbirine sıkıca kenetlenerek bu zorlu günlerde ayakta kalmayı başardılar.
Geleceğin Madam Curie’si Maria, bir notunda şöyle diyordu; “Bireyleri geliştirmeden, daha iyi bir dünya yaratmak umut edilemez. Bu amaca ulaşabilmek için her birimiz kendimizi geliştirmeye çalışırken, aynı zamanda tüm insanlık için genel bir sorumluluğu paylaşmalıyız ve başlıca görevimiz en fazla yararlı olabileceğimizi düşündüğümüz insanlara yardım etmek olmalıdır” Maria bu söylevine ve hedefine yıllar sonra fazlası ile ulaşabilmişti.
Maria Paris’te okuduğu ve çalıştığı dönemlerde kendisini Polonyalı sürgünler topluluğunun içinde bulabilirdi. Bu grupların içinde olmamak, bilimden ayrılmamak için çok mücadele etti. Bu mücadelesine babasının Polonya’dan yaptığı uyarıların büyük katkısı oldu. Polonya’nın özgürlüğü için taşıdığı sorumluluk zerrece azalmamıştı. Fakat Paris’te bulunma amacı siyasi oluşumların içinde olmak değil, beyninde tasarladığı bilimin içinde olmaktı. Öğrenimini mümkün olan en iyi şekilde tamamlamak ve içindeki dürtüye ulaşmak istiyordu. İçindeki dürtüye sebep de; Ulusal Sanayi Teşvik Derneği tarafından araştırılmak üzere verilen konu, yani çeliklerin manyetik özelliklerinin araştırılması idi.
Maria araştırmalarının doruğa ulaştığı noktada bir dergide; uranyum metalinin ışın yaydığını bunun nedeninin ise, bu metalin atom yapısının farklı olduğunu söylüyordu. Oysa o dönemlerde bilim insanları atomların büyük miktarlarda enerji içerdiklerini bilmiyorlardı. Maria uranyum gibi davranan elementler için radyoaktivite sözcüğünü türetti ve bu sözcüğü çalışma grubu ile birlikte yayınladığı bir makalede kullandı.