Yakın zamanda arkadaşlarımızla yazıştığımız bir platformda bir alıntı iletildi. Konu mobbing ile ilgili idi. İçeriği okuduğumda yorum yapmadan duramadım. Benimle birlikte bir çok arkadaşım mobbingle ilgili fikirlerini söylediler. Gelen iletide o kadar enteresan yorumlar vardı ki mobbing sanki mubahmış gibi sunuluyordu.
Mobbing nedir? Kelime anlamı olarak bakıldığında ‘bezdiri’ ya da ‘psikolojik taciz’ karşımıza çıkıyor. Bu durum iş hayatında olabileceği gibi bir çok durumda yaşanılabiliyor. Psikiyatrist arkadaşımın paylaştığı slaytlardan alıntılar yaparsam mobbing mağdurları için geliştirilmiş kategorizasyonun şu şekilde olduğunu söyleyebilirim.
İletişime Yönelik Saldırılar
-Yazılı ya da sözlü tehditler
-Özel yaşantısı ile ilgili eleştiriler
-Küçümseme vs.
Sosyal İlişkilere Yönelik Saldırılar
-Sanki yokmuş gibi davranma
-İzole edilme
Sosyal Konuma Saldırılar
-Arkasından konuşma
-Dedikodu yapma
-Alay etme
-Değerleriyle alay etme vs.
Mesleki ve Özel Yaşamın Niteliğine Yönelik Saldırılar
-Uzmanlık alanının altında görev verme,
-İtibarsızlaştırmaya çalışma vs.
Sağlığa Yönelik Saldırılar
-Sağlığına zarar verecek işlerde çalıştırma
-Şiddet uygulama gibi…
Aslında sadece eylem değil bir bakış ya da bakışsızlık da mobbing sebebidir. Bir kişiyi yok görme ya da grup içerisinde dışlama, rencide etme, günah keçisi tayin etme gibi birçok örnek verebiliriz.
Neden İnsanlar Karşısındakinin Kişilik Haklarına Saldırmak İster?
Hani hep söylenir ya çocukluğuna inelim diye. Bence burada da çocukluğa inmek gerekli diye düşünüyorum. Mobbing bir öğreti metodu olamaz, birini ezerek, yıldırarak ona bir şey öğretemezsiniz, sadece ruhunda yaralar bırakırsınız, kalıcı yaralar…
Disiplin iş hayatında ve öğretide önemlidir tabiî ki. Disiplin olmadan iyi iş çıkarmak mümkün değildir. Disiplin, yapılan işi belli kurallar ve düzen çerçevesinde yapmak demektir ve bu kuralların herkes için geçerli olması demektir. Belli kurumlarda ya da bilimle uğraşan dallarda bilim yanı sıra hiyerarşi de gereklidir. Disiplin ya da hiyerarşi mobbingi gerektirmez.
Kavramları Birbirine Karıştırmamak Gerekli
Bazı yanlışlar yapılmışsa ve bunun muhatabı biz olmuşsak aynı hataları yaparak yaralarımızı saramayız. Bu yanlışlardan uzaklaşarak, doğruyu yaparak hem kendi yaralarımızı sararız hem de karşımızdakini korumuş oluruz. Toplumda son dönemlerde yok sanırım ama önceden çok duyuyorduk gelin-kaynana ilişkisini. Kendi döneminde yaşadığını kendi gelinine yaşatmak.
İş hayatında ya da eğitim hayatında da karşılaşıyoruz; Kendisi bir üst pozisyona geçince yanlışı doğru sanmak, ben çektim o da çeksin demek. Hangisi olursa olsun her iki düşünce sisteminde de sıkıntı var gibi görünüyor. Aynı şekilde okul hayatında, iş dünyasında ya da sosyal yaşantıda, kendi zafiyetlerini örtmek için, zarar verip üste çıkmak için ya da karşısındakini bastırarak teke düşmek için yapılmıyor mu bunlar…
Böyle olaya bakınca ne kadar da basit geliyor değil mi!
Mobbing önlenebilir mi? Nasıl korunabiliriz?
Ben de bilmiyorum 🙂
Yaş ya da bulunduğumuz pozisyon işe yarar mı?
Sanmıyorum. Ne yapabiliriz ?
Mobbingten Korunma Yeleklerimizi Giyelim, Sayın Okurlar!
Sağlıcakla.
Not: Alıntılar için söyleşi grubundan izin alınmıştır.
2 yorum
Teşekkürler Havva Hocam:
Her zamanki gibi yine çok güzel bir konuyu ele almışsınız. Bir yandan hak edilmeden elde edilen mevkiler ya da geçmişinde travmalarla dolu bir hayattan sonra sahip olunan imkanların kötü niyetle baskı unsuru olarak kullanılmasını (mobbing) eleştirirken, bir yandan da insanın sorumluluk bilincinde olup, disiplinden uzaklaşmaması gerektiğini çok güzel vurgulamışsınız. Günümüzde insanlar bu iki uca doğru savrulup gitmekteler. Bir yanda acımasızca baskı kurmaya çalışanlar, diğer tarafta da sorumluluktan uzak, toplum ya da ailesinin sadece imkanlarından faydalanıp, herhangi bir görevi üstlenmek istemeyenler. İnşaallah hepimiz kendi yavrularımızdan başlayarak onurlu olmayı ve insan onuruna saygılı olmayı bıkmadan yorulmadan anlatır ve kendimiz de bu şekilde davranırız. Mobbingden Korunma Yelekleri’nin hepimizin “Haddimiz ve değerimizi bilmemiz”‘ ile giyilebileğini düşünüyorum. Her şey için tekrar teşekkürler. Doç. Dr. Yaşar Ünlü
Ben de katkılarınız için teşekkür ederim.