Maymun çiçeği (Monkeypox) hastalığı konusunda dünyanın, aşı kampanyalarını hızlandırmayı gerektiren Kovid-19 gibi sert bir senaryo ile karşı karşıya kalması henüz beklenmiyor fakat bu aşıyı üreten tek firmadan iki milyon doz aşı Amerika tarafından sipariş edildi bile .
Maymun çiçeği virüsü doğası gereği, enfeksiyonun bulaşması için enfekte kişiyle yakın temas yolu ile bulaşıyor.
Virüsün yapısı ve özellikle genetik materyali, sürekli değişerek güçlenen olan koronavirüs gibi RNA değil DNA.
Bu nedenle umulan Covid gibi yüksek hızda mutasyona uğraması değil.
Ancak virüsün davranışındaki bir değişiklikle ilgili sürpriz yaşanması halinde, yaklaşık 3 yıl önce ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanan Jynneos aşısı kullanıma hazır. Jynneos, ABD’nin Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından onaylanmış bir aşı ve virüsün halihazırda bulaştığı kişilerde enfeksiyonu durdurabiliyor. Aşı Danimarkalı Bavarian Nordic şirketi taraflından üretiliyor.
ABD Sağlık ve İnsani Hizmetler Bakanlığı’nın 56 bin doz Jynneos aşısını hemen dağıtacağını açıkladı. Önümüzdeki haftalarda buna 250 bin doz daha eklenecek.
Yaz-sonbahar döneminde bu sayının 1,25 milyon doza yükseltilmesi planlanıyor.
FDA internet sitesi 24 Eylül 2019’da Jynneos hakkında yayınladığı bir raporda, aşının 18 yaş üzeri ve yetişkinlerde çiçek ve maymun çiçeği hastalığının önlemesine yönelik olduğu ve aşının maymun çiçeği hastalığının önlenmesi için onaylanmış tek aşı olduğu aktarıldı.
FDA’nın Biyolojik Değerlendirme ve Araştırma Merkezi Direktörü Peter Marks açıklamasında, küresel çiçek hastalığını yok etme programının ardından Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 1980 yılında hastalığın tarihe karıştığını onayladığını belirttiği.
Marks, ABD halkının rutin aşılanmasının ise hastalığın ortadan kalkmasıyla 1972’de durduğunu söyledi.
Maryland Üniversitesi’nde hava yoluyla virüs bulaşması konusunda uzman Dr. Donald Milton, ajansın halka salgının çoğu insan için bir tehdit olmadığı konusunda güvence vermekte haklı olduğunu çünkü maymun çiçeğinin koronavirüs kadar bulaşıcı olmadığını söyledi.
Dr. Milton, hava yoluyla bulaşmanın acil bakıcılar dışında hiç kimse için bir risk teşkil etmediğini söyledi, ancak olasılığı tamamen reddetmenin “bunu yapmanın yanlış yolu” olduğu konusunda uyardı.
Dr. Milton ve diğer uzmanlar , tükürükte veya solunum yollarında bir virüs bulunduğunda , maymun çiçeğinin gösterildiği gibi, konuşurken, şarkı söylerken, öksürürken veya hapşırırken solunum damlacıklarında dışarı atılabilir (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3556235/).
Sonuç olarak dünya nüfusunun büyük bir yüzdesi (yarısına yakını) çiçek hastalığına karşı bağışık olmadığını söyleyen Marks, doğal olarak ortaya çıkan çiçek hastalığının şimdilik küresel bir tehdit olmadığına dikkat çekti.
LAKİN hastalık Avustralya’daki Queensland Teknoloji Üniversitesi’nde hava kalitesi uzmanı olan Lidia Morawska’ya göre, yalnızca büyük damlacıklarda değil, “her boyuttaki solunum partiküllerinde bulunabilmektedir.”
Açıklamasında maymun çiçeği hastalığına da değinen yetkililer, Jynneos aşının onaylanmasının ABD hükümetinin güvenli ve etkili aşıların, tedavilerin ve diğer tıbbi karşı önlemlerin geliştirilmesini destekleyerek hazırlıklı olma taahhüdünü yansıttığını vurguladı.
Çiçek hastalığı için geliştirilen daha eski bir aşı olan ACAM2000’in, Jynneos stoklarının bitmesi durumunda kullanılabileceği belirtiliyor ancak yetkililer bu aşının yan etkiler açısından daha riskli olabileceği konusunda uyarıyorlar.
Bu hastalığın tedavisi aynı zamanda da AŞI. ABD’de hükümetin en son yönergesiyle maymun çiçeğine maruz kaldığına inanan herkesin aşı olması tavsiye ediliyor.