Olan ve olması gerekenin diyalektiğini düzenleyebilir miyiz?

Kişi, bir olay olduğunda bunu olumlu hissediyorsa olması gerekeni az düşünüyor. Yaşam içinde bu olaylar çok ve sık olduğu için aldırış etmiyor. Zaman hızla geçip gidiyor.

Olması gerekeni düşündüğümüzde ise zaman yavaş hissediliyor. Dünya başına yıkıldı, diye olayı genelleştiriyor. Dram oluyor. Dramı sürdürüyor. Oysa bilimsel çalışmalarda söylenti zannedildiği gibi ağır, olumsuz anlatılmıyor. Söylenti, olması gerekenin olan için hafif aktarımı söz konusu. Burada acil durum ve risk iletişimi, risk verilerinin açıklanması, medya ilgisine göre kişi kızmakta ve öfkelenmektedir. Bu durumda aşağıdaki durumlar gözlenebilir.

Öfke ve kızgınlık, tehlike kadar gerçektir; ölçülebilir ve yönetilebilir. Öfke, tehlike kadar riskin de bir parçasıdır. Öfke, işinizin en az tehlike kadar bir parçasıdır. Bu takdirde, süreç altta yazıldığı gibi gruplandırılarak yönetilebilir:

1. Gönüllü mü yoksa zorla mı?

2. Doğal mı yoksa endüstriyel mi?

3. Tanıdık mı yoksa egzotik mi?

4. Unutulmaz veya akılda kalıcı olmayan mı?

5. Korkunç veya felaket olarak algılanıyor mu?

6. Kronik olay mı?

7. Öngörülebilir mi?

8.Kontrol etme durumunu ben mi yoksa başkaları mı denetliyor?

9. Adil mi yoksa haksız fiil mi veya ahlaki mi?

Kızgınlık veya öfkenin yönlendirilmesi aşağıdaki gruptakiler için risk oluşturabilir. Bunlar şunlardır:

1. Savunmasız gruplar üzerindeki etki

2. Gecikmeli veya ani etkiler

3. Gelecek nesiller üzerindeki etkisi

4. Mağdurun kimliği

5. Eliminasyonu azaltma ve grup oluşturma

6. Risk-fayda oranı

7. Medya ilgisi

8. Toplu eylem fırsatı

Korunmak için neler yapılabilir?

1.İzin istemenin yolları bulunabilir.

2. İnsanlara yüklediğiniz riskleri doğal olanlarla karşılaştırılmayabilir.

3. Riski daha aşina, bilinir hale getirin: Kötü haberi açıklayın.

4. Riskin akılda kalıcı olduğu yolları kabul edin.

5. Korkuyu meşrulaştırın.

6. Felaketi daha ciddiye alarak tedbir ve savunma yapılabilir.

7. Bilinirlik artırılabilir.

8. Avantajlar daha adil paylaşılabilir.

9. Bilgi kirliliğinin ahlaki önemi kabul edilerek süreç değerlendirilebilir.

10. Güven oluşturularak fazla güven talep edilmeyebilir.

11.İnsanlara açık bir şekilde, özür dileyerek yanıt verilebilir. Endişe ve korku nedeniyle kişiler nezaketsiz olsalar bile kibarca düzenleme yapılabilir.

Sonuç olarak, insanın kendisine çektirdiği “rezil oldum” azabı söylenti hafif olduğundan, acının az gerekli olduğu zamanla anlaşılıp belleğin kendini düzenlemesi söz konusu. Bunlar:

1. Yer ve zaman açısından başkası söylentiyle ilgilenmiyor veya az ilgileniyor.

2. Önemlilik ölçeği yaşam üzerine tehlikelilik üzerinden düzenlenebilir.

3. Olan olmuştur, yeniye geçilir. Olması gereken çoklu ve çeşitli durumla olduğu gibi kabul edilebilir.

Ne dersiniz?