Sağırlaştırılmış kobayların gen tedavisi ile kısmen de olsa duyma yetilerini kazanmaları, insanlar için de yeni bir umut kaynağı olmaya başladı.
Michigan Üniversitesi’nde bir ABD-Japon ortak projesi sonuçlarına göre; hayvanlarda işitme kaybının biyolojik olarak tedavisinin ilk kez gerçekleştirildiği bildirilmektedir.
Memelilerdeki işitme sistemindeki tüy hücrelerinin yaşlanma, ototoksik ilaçlar, enfeksiyonlar, aşırı gürültü ya da diğer nedenlerle harabiyeti irreversibldir ve sensorinöral işitme kaybının kalıcı hale gelmesine neden olur. Bu nedenle, her yıl milyonlarca insan sağırlaşır. İşitme kaybının tedavisi de bu tüy hücrelerinin yeniden oluşturulmasına bağlıdır. Yeni tüy hücrelerinin oluşturulması için potansiyel yollardan birisi kohleadaki nonsensori’ya hücrelerin fenotipik transdiferensiyasyonudur. Araştırıcılar, Math1 ya da Atoh1 olarak bilinen ve tüy hücrelerinin gelişmesinde kilit regülatör rolü olan bir geni, adenovektörler aracılığı ile nonsensori hücrelere aktarmışlar. Bu suretle sağır bir erişkin memelinin Corti organında hücresel ve fonksiyonel tedavinin ilk kez başarılmış olduğu belirtilmektedir (Nat. Med., 2005 Feb.13). Bu gelişmeye karşılık, yeni “tüy” hücrelerin büyütülmüş olması sağır kobayların yeniden duyup duymadığını göstermek için yeterli olmamıştır. Araştırıcılar bu kez elektrotlar kullanarak sese karşı beyin dalgalarının cevabını ölçmüşlerdir. Bu suretle elde edilen bulgular araştırıcıların beklentisinin de ötesine geçmiştir. Yani gen tedavisi yapılan kulaklardaki “tüy” hücrelerde %50-80 arasında iyileşme elde edilmiştir.
Elde edilen bu sonuçlar insan için de büyük umutların beslenmesine neden olsa da insandaki sağırlığın gen tedavisi ile iyileştirilmesinin önünde hala bazı engeller bulunmaktadır. Zira gen tedavilerinde vektör olarak modifiye virüslerin kullanılması tercih edilmektedir. Nitekim bu araştırmada da “tüy” hücreleri uyaracak Atoh1 geni, hedef hücrelere modifiye virüsler aracılığı ile gönderilmiştir. Bu aracı virüslerin insanı kötü yönde etkilemesi de olasıdır. Ayrıca insana virüs enjekte etmek de oldukça karmaşık bir işlemdir.
Sonuç olarak, insandaki işitme kayıplarının biyolojik olarak tedavisi için bir süre daha beklemek gerekecek. Fakat işitme kaybı ya da sağırlığı olan insanlar, bu bekleme süresinin uzun olacağını sanarak umutsuzluğa kapılmasınlar, zira çok yakın gelecekte bu ve bunun gibi pek çok hastalık kolayca tedavi edilebilir duruma gelecektir.
Yeni bir konuda yeniden buluşuncaya kadar esen kalın, sağlıklı kalın.