Üniversite hastaneleri mali sıkıntı içinde. Neredeyse tüm üniversite hastanelerinin acil servislerinde hem uzmanlık eğitimi hem de hasta bakımı yokluklar içinde verilmeye çalışılıyor. Eğitimdeki aksamalar dışında hizmette de ciddi sorunlar ortaya çıkıyor.
Mali sıkıntıyı yönetimlerin hatası olarak görmek ne kadar doğru? Günümüzde acil servislerde verilen sağlık hizmeti için geri ödeme yapan tek kurum neredeyse sadece Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK). Yapılan hizmetin bedelini de kendisi belirliyor, faturaları da kendisi denetliyor, kesintileri de kendisi yapıyor.
Geri ödemeler ile ilgili olarak çok basit bir hesaplama yapalım:
Yıl 2005, “acil poliklinik muayenesi” için geri ödenen para “14,5 TL”.
Yıl 2014 Aralık ayı, ödenen para “15,5 TL”.
10 yıldaki artış sadece 1 TL.
T.C. Merkez Bankasının internet sitesinde bir “enflasyon hesaplayıcısı” var. Tüketici fiyat endeksine göre şu an olması gereken muayene ücreti “31,5 TL”. Fark 16 TL.
Acil servise başvuran her bir hasta için giderleri kalem kalem hesaplamak mümkün. Eldiveninden tutun, sıvı sabun veya el dezenfektanına, kâğıt havluya, damar yolu için kullanılan branülden tutun, satın alınan demirbaş malzemeye veya sözleşmeli çalışan personellerin maaşına kadar her şeyin gideri arttı. Artmayan tek şey hasta başı gelir. Hatta 10 yıl öncesine göre yarı fiyatına hizmet sunuluyor. Ek olarak, ayakta durup hizmette süreklilik isteniyor. Ayrıca, yatırımların çoğunu da kendi döner sermayelerinden karşılamaları bekleniyor.
Hastanelerin gelirlerinin düşüklüğünü kıyaslamak için veteriner ücretlerini de örnek verebiliriz. Örneğin; Ankara Büyükşehir Belediyesi 2014 yılı gelir tarifesine göre, köpek muayenesi 30 TL, kedi muayenesi 20 TL, IM enjeksiyon 5 TL, pansuman-bandaj 15 TL. SGK’nın halkımızın tıbbi bakımı için hastanelere yaptığı geri ödemede IM enjeksiyon 1,80 TL, pansuman 4,20 TL.
Veterinere gidince halk ücreti cebinden ödediği için yüksek tutmakta sorun yok. Sağlık için halkın cebinden çıkan para her geçen gün artsa da, devletten çıkan parayı minimum düzeyde tutmak bir yandan devletin sağlık harcamalarını düşürüp bütçeyi korurken, diğer yandan ise üniversite hastanelerinin iflas bayrağını çekmesine neden oluyor.
Sağlığımız için 2015 yılında da daha fazla bütçe ayrılacak gibi görünmüyor. Halkımızın acil sağlık hizmeti ihtiyacının karşılanması için biçilen değer yine bu kadar olacak.
Tüm sağlık çalışanlarının yeni yılını kutlar, 2015 yılında tüm dileklerinizin gerçekleşmesini dilerim.