Sosyal medya, içerik oluşturmak ve/veya dağıtmak için medya kullanıcılarının bilgi paylaşımını ve katılımını kolaylaştıran bir platform olarak tanımlanmaktadır. Sosyal medya kullanımı, sosyal ağlara bağlanabilme becerisi; sosyal medya hesaplarını yönetebilme belirli düzeyde dijital teknolojileri kullanma becerisini gerektirmektedir
Kemp S. tarafından kaleme alınan Dijital Teknolojiye Küresel Bakış Raporu’nda 2021 yılı Ocak ayı itibariyle dünya nüfusunun yarısından fazlasının sosyal medya kullanıcısı olduğu ve bunların neredeyse hepsinin (% 98,8) sosyal medya erişimini mobil telefonları üzerinden yaptığı görülmektedir. Aynı raporda belirtildiğine göre bir günde sosyal medyada geçirilen süre dünya genelinde ortalama 2 saat 25 dakika iken, Türkiye’de 2 saat 57 dakika ile dünya ortalamasının üzerindedir. Dünyada sosyal medyada en az zaman geçiren ülkeler 51 dakika ile Japonya ve 1 saat 08 dakika ile Güney Kore’dir. Rakamlara baktığımızda dünyanın 3. büyük ekonomisi olan Japonya’nın sosyal medyada en az süre geçiren ülke olduğunu görüyoruz. Güney Kore 10. büyük ekonomi, gayri safi milli hasılası bizim 3 katımız, orada da insanlar günde sadece bir saatlerini sosyal medyaya ayırıyorlar. Türkiye yıllardır gelişmekte olan ülkeler liginden bir üst lige geçememişken, 2021 sonbaharında başlayıp 2022 yılında etkisini yakıcı bir şekilde hissettiren ekonomik kriz nedeniyle dünyanın ilk 20 ekonomisi içindeki yerini kaybetti. Sosyal medyada geçirilen süre dünya ortalamasının üzerinde olan ülkemizde sosyal medyada geçirilen günlük 3 saate yakın bir sürenin ülkenin gelişmişlik düzeyine katkısı olmadığını söylemek afaki olmaz kanımca.
Bu kanıyı destekleyen bir saha araştırması Özbilir F. tarafından 2021 yılında yayınlanmıştır. “Sosyal Medya Kullanımının Dijital Teknolojiye Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisi” konulu araştırmada, katılımcıların günlük sosyal medya kullanımının dijital teknolojilere yönelik tutumun yetkinlik, sosyal ağlar, teknolojiye yönelik ilgi ve olumsuz yönler boyutları üzerinde anlamlı ve olumlu etkisi olduğu belirlenmiştir. Ancak işte teknoloji, benim için teknoloji, eğlence amaçlı kullanım ve bilinçli kullanım üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığını ortaya çıkarmıştır. Bulgular, sosyal medya kullanımı dijital teknolojilerin özellikle sosyal ağlar boyutunda yetkinliği, teknolojiye ilgiyi ve olumsuz yönlerini artırmaktadır. Buna karşılık, katılımcıların olumlu teknoloji algısını, eğlence amaçlı kullanımı ile işte teknoloji kullanımını ve bilinçli kullanımını etkilememesi sosyal medyanın istenen düzeyde yararlı kullanılmadığını sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarının da gösterdiği gibi, sosyal medyayı gereksiz zaman kaybı gibi görerek uzak durmak, kısıtlamak, yasaklamak veya karşı çıkmak, yerine sosyal medyanın sağladığı fırsatlardan yararlanarak, bilgi dağarcığını genişletmek, kişisel gelişimi zenginleştirmek, olayların ve olguların farkında olmak gerekir.
Sosyal medya kullanım amacına ve şekline göre yarar veya zarar verebilir. Ama zararlı diyerek uzak durmak, önemli yararlarından mahrum olmak anlamında gelir. Örneğin ilaçlar dozunda ve doktor önerisi ile alındığında sizi iyileştirirken; komşunun önerisi, aktarın sattığı yada gelişi güzel zaman ve dozda kullanıldığında hayatınıza mal olabilir. Bu nedenle sosyal medya iki tarafı keskin kılıç gibidir. Bilinçli ve hedefe yönelik kullanıldığında bilgiye çok hızlı ulaşmak, belli konularda toplumsal duyarlılık ve farkındalık oluşturmak, hızlı haberleşmek gibi hayatı kolaylaştıran bir olgu iken; çok uzun süre sosyal medyada zaman geçirmek, kendini toplumdan soyutlayarak, toplumsal yaşama veya kişisel gelişime aykırı içerikler takip etmek, tüm yaşamını takipçileri ile paylaşmak, geriye tepen silah gibi kullanıcısını vurabilir.
Kaynaklar
1. Kemp, S. (2021). Digital 2021: The latest insights into the ‘State of Digital’. Retrieved from https://wearesocial.com/blog/2021/01/digital-2021-the-latest-insights-into-the-state-of-digital
2. Fikret Sözbilir Sosyal Medya Kullanımının Dijital Teknolojiye Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisi. İnsan ve toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi [itobiad], 2021, 10 (4): 3918-3942
3. Tuğçe Yılmaz-IŞIK KIRİBRAHİM Söyleşi “Toplumsalın altın kafesinde sıkışıp kaldık” – K24 – T24https://t24.com.tr › sosyal-medyanin-dipsiz-kuyusu,19 Nis 2018
4. Kerem Bozkurt’un Aslı Tunç ile söyleşisi. İletişim ve Medya Üzerine – Arsız Sanat https://arsizsanat.com › iletisim-ve-medya-uzerine 2 Mar 2017