Tıbbi farmakoloji uzmanlığı, Kristof Kolomb, Atatürk ve anka kuşu

Nina, Pinta ve Santa Maria…1492 Ağustos’unda İtalyan kaptan Kristof Kolomb’un liderliğinde Asya’ya ulaşmak için batıya yelken açan üç gemi…Aslında Bahamalar olarak bilinen adalara ayak basmalarına rağmen Hindistan açıklarındaki adalara ulaştıklarını sandıklarından karşılaştıkları yerlilere “Hintli” adını vermişlerdi…Aslında koskoca yeni bir kıta “keşfetmişlerdi” ama bunun farkında değillerdi…

Kolomb ve mürettebatı gibi tıp öğrencileri de tıbbi farmakoloji ile ilk karşılaştıklarında onu sanki bir adaymış gibi olduğundan çok daha küçük algılarlar…Ancak bu onların hatası değildir çünkü onlara genellikle sunulan budur…Ama “PR” yetmezliği tıbbi farmakolojinin de hatası değildir…

Her ne kadar son yıllarda tıp eğitiminde bu değişmeye başladıysa da çoğu tıp mezunu hekim uzmanlık tercihinde tıbbi farmakolojiyi aklından bile geçirmez…Felsefenin babası Sokrates’in önerdiği gibi  soru sorulmasını sağlamadan ilgi çekmek imkansızdır…Bir tıbbi farmakolog ne iş yapar?

Bu soruya doğru bir cevap verebilmek için tıbbi farmakolojiye biraz göz atmak gerekir…Tıbbi farmakoloji sanılanın aksine temel tıp bilimlerinde değil dahili tıp bilimlerinde konumlandırılmış bir disiplindir…Yani Hindistan yakınlarında bir ada değil Amerika kıtasındaki bir adalar grubudur…

Ancak ne yazık ki yıllar içerisinde bu disiplin Amerika kıtasından koparılmış ve Hindistan sularına entegre edilmiştir…Tıbbi farmakoloji ülkemizde özünü ve hedeflerini kaybederek temel bilimler gibi faaliyet gösteren bir disipline çevrilmiştir…Hal böyle olunca da hastalara dokunmayı arzulayan yeni mezun çoğu hekim bu uzmanlık alanına yönelmek istememiştir…Nasıl ki tarih boşluğu affetmez ve onu doldurur…Çöküşe geçen Bizans’ın yarattığı boşluğu Osmanlıların doldurması gibi tıbbi farmakoloji uzmanlık eğitiminin yerini de ağırlıklı bir şekilde doktora eğitimi almıştır…

Doktora eğitimi nedeniyle tıbbi farmakoloji uzmanlık alanı hekim olmayan birçok akademisyenin kolonizasyonuna sahne olmuştur…Bazı tıp fakültelerinde bu kolonizasyon öyle bir noktaya gelmiştir ki İspanyol Hernan Cortez’in Aztekleri yok ederek Aztek İmparatorluğunu ortadan kaldırıp İspanyol egemenliğini tesis etmesi gibi “Türk Aztekler” olan hekim tıbbi farmakoloji uzmanları kendi fakültelerinde zaman zaman barınamaz hale gelmiştir…Dahası Aztek imparatorluğunun yerle bir edilmesi gibi tıbbi farmakoloji uzmanlığı doktoralı bir eczacı farmakoloğun müdahil olduğu bir operasyonla sonsuza dek kapatılmaya çalışılmıştır…Tabiri caizse “dağdan gelen bağcıyı kovmaya” kalkmıştır…

Kritik soru şudur…Ülkemizdeki tıbbi farmakoloji uzmanları Aztekler gibi yok mu olacaklardır yoksa kendi kurtuluş savaşlarını verip Anka kuşu gibi küllerinden yeniden mi doğacaklardır? Tıbbi farmakoloji uzmanlığı olması gerektiği gibi insan ve hasta odaklı klinik farmakolojiye mi evrilecektir yoksa Türk bilim sahnesinden buharlaşacak mıdır?

Mamafih mecburi hizmetin geri gelmesi ile birlikte sayıları az da olsa yeni kuşak uzman tıbbi farmakologların Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) ve Devlet hastanelerinde mecburi hizmet yapmak üzere görevlendirilmeleri tıbbi farmakologların isteyerek ya da istemeyerek klinik farmakolojiye yönelmesine yol açmıştır…Bunun sonucunda klinik ilaç araştırmaları ve ilaç danışmanlık hizmetleri gibi aktivitelerde rol alan tıbbi farmakoloji uzmanı hekimler yaygınlaşmış ve tıbbi farmakoloji uzmanlığının klinik farmakoloji olarak dirilmesi için doğal bir baskı oluşmuştur…

Bilindiği üzere genellikle hiçbir savaş milis kuvvetleri ile kazanılamaz…Bu nedenledir ki George Washington ve Mustafa Kemal Atatürk düzenli ordular kurmuş ve böylece zafere ulaşmışlardır…Tıbbi farmakoloji uzmanı hekimler de kolektif aklın gereği olarak organize olmalı ve yörüngesinden çıkan tıbbi farmakoloji uzmanlığını tekrar yörüngesine yani klinik farmakolojiye oturtmalıdır…Bu savaşı verebilmenin tek yolu da sivil toplum örgütü kurmaktır…ki bu da 2019 Aralık ayında Tıbbi Farmakoloji Uzmanlık Derneği (TFUD) adı altında kurulmuştur…