Tıp doktoru olmanın zararları

Bu yazı herkes, ama öncelik ve özellikle tıp doktoru olmak isteyen gençler, tıp fakültesi öğrencileri, tıp fakültesini yeni bitirmiş genç hekimler, bu meslekte bir süredir çalışanlar, onların anne babaları, eşleri, tüm yakın ve uzak akrabaları, apartman komşuları ve bilumum tanışları için kaleme alınmıştır. Neredeyse otuz yıllık bir hekim olan bendeniz, bu yazıyı nihayet kaleme alacak olmanın vicdan rahatlığını ve huzurunu yaşıyorum.
Hayır, asla klişe konulara temas etmeyeceğim! Size mesleğin kutsallığı, meslek aşkı gibi konulardan da bahsetmeyeceğim; zira bunları yazmak en başta bu yazının başlığıyla çelişir.
Ben size gerçeklerden ve çok fazla dillendirilmemiş olanlardan bahsedeceğim. Dolayısıyla bu yazıyı okumadan hemen uyarıyorum sizi, hoşunuza gitmeyecekse burada derhal okumaya son verebilirsiniz. Köprüden önce son çıkış!
Sizce neden doktor olunur? Hiç düşündünüz mü? On sekizinci yüzyılın sonlarında dünyaya gelen yazar ve tarihçi Washington Irving‘in neredeyse herkesin diline pelesenk olmuş bir sözü var, “Büyük insanların idealleri, sıradan insanlarınsa hevesleri vardır.” Aman Allah’ım! Bu söz çok ama çok tehlikeli! Zira, gerçekten artık soyu tükenmiş görünen ve bazen de yalancı olabilen idealleri hortlatabilir. Sıradan bir insanın büyük bir hevesini ideale, o ideali de hayatını alt üst eden bir yaşam tarzına dönüştürebilir pekala. İşte hekimler, bu idealizm gemisine çok binmişlerdir. Bir kere binince de karaya çıkmak maalesef sanıldığı kadar kolay olmamaktadır.
Ebeveynler, yakın çevre ve hatta arkadaşlar genellikle çok şerefli, onurlu, kazançlı, prestijli gördükleri hekimlik mesleğine sizi teşvik etmek için adeta bir meydan savaşına çıkmış gibidirler. Çünkü bir yandan iyiliğinizi, diğer yandan kendi sekonder kazançlarını düşünürler.
Nedir efendim sekonder kazanç? Bu aslında bir hekimlik terimi. Ruhsal hastalıklarda kullanılıyor genellikle. Hastalığın özüyle ilgisi olmayan, tedavi dışı kazanç demek. Bunlar arasında ilgi, sempati, işten kaçınma ve başkalarına baskın olma olarak örnek verilebilir.
Hekimleri yetiştiren ebeveynler, yönlendiren aile büyükleri ve hatta arkadaşlar… Alınmayın ama bir düşünün lütfen; bu sözde hiç mi gerçeklik payı yok şimdi?
Siz düşünedurun, ben şimdi beni hala gülümseten komik bir anımı anlatayım da ne demek istediğim biraz daha netleşsin.
Hiç unutmuyorum, yaklaşık beş yıl önce ailecek de görüştüğümüz bir meslektaşım, bir yılbaşı gecesinde aynen şu sözleri söyledi, “Eee arkadaşım, ne zaman profesör oluyorsun bakalım? Biz de şöyle artık profesör arkadaşımız var deyip, bir hava atalım yahu!” Hayatı boyunca icraatın titrden daha önemli olduğuna inanmış biri olarak, şöyle bir baktım arkadaşıma.”Hiç merak etme!” dedim. “Eli kulağında. Üstelik sana söz, profesör olunca rektörlükten yazı talep edeceğim sana göndermeleri için, belgeyle daha inandırıcı olur, daha kolay hava atarsın. :)))” Tabii o gülmedi ama diğer arkadaşlar kahkahayı patlattı.
İstatistiksel verilere göre, üniversite tercihlerinde tıp fakültesi seçmek hala çok revaçta. Ben de her dersimde sorarım öğrencilerime, neden tıp fakültesini seçtiler diye. Eskiden daha idealist yanıtlar alırken, bugünlerde aldığım yanıt daha çok “İşim hazır olacak.” tarzında. Oysa birçoğu henüz neler yaşayacaklarından habersiz!

Tıp doktorluğunun sizden götürdükleri

Öncelikle tıp doktorluğu sadece bir meslek değil, bir yaşam tarzıdır. Öğrenciyken size sorulan “Aaa latince de mi öğreniliyor?” gibi saçma sapan sorulara hiç değinmeyeceğim bile.
Bir bakarsınız yıllar geçtikçe evinize hastane gereçleri (hasta dosyaları vb. evrak, yığınla tıbbi kitap, yumuşak kalpli olanların konu komşuyu muayene maksadıyla evde yedekte bulundurdukları muayene gereçleri) gelmiş. Hastaneye de mecburi evsel gereçler (yemek yemeye vaktiniz kalmazsa hızla atıştırılacak şeyler, nöbetler için yatak çarşafı ve mutlaka temiz önlük ve giysiler) girmiş. Bu durum ancak dışarıdan bakanlara tuhaf gelir. Sizin için çok normal hatta gereklidir.
Asla çok verimli bir sosyal hayatınız olmaz. En güzel sosyal etkinlikler hastaneden gelen önemli telefonlarla kesilir. Apar topar kalkar, gidersiniz.
Bir modacı ya da kuaför size asla ücretsiz danışmanlık yapmaz ya da hizmet vermez. Ama doktorsanız “Şu başımda asla geçmeyen bir ağrı var’” türünden monologlara alışın, hatta bu nedenle mesai saatleriniz dışında aranmayı göze alın.
Bazen o kadar yoğun çalışırsınız ki, tuvalet ve yemek molasına bile zor yetişirsiniz, asla abartmıyorum.
Şimdi yaşadığımız gibi salgın hastalıklarda savaşta ön cepheye sizi koyarlar. Hayatınızı kaybedebilirsiniz.
Ülkemizde hemen her gün hekimlere sövülüyor, söz tacizi olsa razıyız, kaç meslektaşımız dövüldü ve öldürüldü sizce? İnanın net sayıyı size veremiyor kurumlar artık. Hz. Google’dan yardım isteyin bakalım, net sayıyı göremeyeceksiniz. Ama Covid-19’dan ölen hekimlerin sayısı mevcut. Bu durum bence çok manidar. Neyse bu konuda yorumu size bırakıyorum…
Sonuçta her şeye rağmen nelerle karşılaşacağınıza hazırlıklı olarak tıp fakültesine girip hekim olmak isterseniz ve bilinçli bir tercih yaparsanız kararınıza ancak saygı duyarım.
Ama her şeyden habersiz salt iş bulma kaygısı gibi nedenlerle bu tercihi yapıyorsanız ya da yaptıysanız, bence kimseye kulak asmayın, en yakın limanda gemiden inmek sizin elinizde. Hayat sizin hayatınız, onu nasıl geçireceğinize ve seçimlerinize sadece siz karar verebilirsiniz.

Referanslar
https://tr.wikiquote.org/wiki/Washington_Irving
http://www.psikolojisozlugu.com/secondary-gain-ikincil-kazanc