Yayınlanan Tıpta Uzmanlık Tüzüğü ile ilgili görüş ve önerilerimi iki bölümde Medimagazin okurları ile paylaşacağım.
Madde-4: s maddesi; Uzman “Bu Yönetmelik’e ekli çizelgede yer alan veya UEMKomisyonu ve TUK’un sonradan kabul ettiği ana dal veya yan dallardan birinde uzmanlık eğitimini tamamlayarak o dalda sanatını uygulama hakkı ve uzmanlık unvanını kullanma yetkisi kazanmış olanlar.” şeklinde olmalı.
Maddeye y bendi olarak “Yan Dal Uzmanlığı: Bu Yönetmelik’te ekli çizelgede yer alan veya UEMK ve TUK’un sonradan kabul ettiği bir uzmanlık dalının yan dal uzmanlığı” tanımlaması yer almalıdır.
Madde-7’de TUK’un üyelerinin Yönetmelik’te belirtilen kurumlardan sadece isteneceği açıklanmış, fakat hangi kurumdan istenecek üye sayısı ve hangi kriterlere göre belirlenmesi gerektiği belirtilmemiş.
Bu kurulun sadece profesör ve şeflerden ve bilimsel ve hizmet performanslarına göre belirlenecek havuzlardan sıra veya kura ile seçilmesi yöntemi uygulanmalıdır. Genel Müdürlükçe belirlenecek “Performans Kriterleri ve Puanlar”ın oluşturacağı “Tıp ve Diş Hekimliği Üye Olabilecekler Havuzları” belirli fakülte ve eğitim Kurumuna hasredilmeyip, ülke genelindeki tüm tıp-diş hekimliği fakülteleri ve eğitim hastanelerindeki profesör ve şeflerin içinden uygun olanlarca oluşturulmalıdır. Havuzdaki aday üyeler, aynı kriterlerle belirlenmiş olacakları için hak eşitliği, fırsat eşitliği ve hakkın dağıtımda adalet prensibi çiğnenmemiş olacaktır. Dolayısıyla taslaktaki maddenin Danıştayda dava açma açığı kapatılmış olur.
TUK başkanı akademik kıdeme göre veya gizli oyla belirlenmeli,
Kurula seçilen üyeler en fazla 2 defa seçilebilmeli. Süresi bitenler tekrar seçilebilirler” ibaresi ileriye yönelik sakıncalar içermektedir. Üyelerin en fazla iki defa seçilmeleri kuralı konulmalıdır. Böylece kurulların sürekli aynı kişilerden oluşturulması engelleneceği gibi, sürekli üyelerin bir süre sonra hegemonya oluşturma riski de olmayacaktır. Ayrıca asgari puanı tutturan profesör ve şeflerden oluşan Üye Olabilecekler Havuzu dinamik bir özellik kazanacak ve Uzmanlık Kurulları her yönden sürekli kendilerini yenilemiş olacaklardır.
Madde-9’da
TUK, Uzmanlık Ana ve Yan Dallar Eğitim ve Müfredat Komisyonlarınca belirlenen asgari şartları onaylama ve Eğitim Kurumlarını Değerlendirme Komisyonlarının denetleme raporlarını kararlaştırma görevini yapmalı,
Uzmanlık Ana ve Yan Dallar Eğitim ve Müfredat Komisyonları ve Eğitim Kurumlarını Değerlendirme Komisyonlarının ortaklaşa tartışıp kararlaştırdıkları eğitim kurumunun yetkisini kaldırma veya verme raporlarını kararlaştırmalıdırlar.
Maddenin-e bendi “Uzmanlık jürilerini, belirlenmiş kriterlere göre oluşturulmuş jüri üyeleri havuzlarından sıra veya kura ile oluşturmak” şeklinde olmalı,
Maddenin l bendi “Yeni ihdas edilen ana veya yan dal uzmanlık dallarında uzman olacakların başvuru kriterlerini…” şeklinde olmalı,
Madde’nin m bendi “…Yönetmelik’e ekli çizelgede yan dal olarak yer almayan bilim konularında ana ve yan dal uzmanları için ileri eğitim amacıyla yapılmasını uygun gördüğü yan dal uzmanlıkları için uzmanlık veya sertifikasyon programlarını değerlendirerek, düzenlenip düzenlenemeyeceğine karar vermek” şeklinde olmalıdır.
Madde-10-11 ve 12 EKDK üyeleri akademik ve hizmet performanslarına göre belirlenmiş profesör (3 üye), doçent (2 üye), yardımcı doçent (1 üye), şef (3 üye) ve şef yardımcılarından (2 üye) oluşturulmuş aday üyeler havuzundan seçilerek oluşturulmalıdır. Genel Müdürlükçe belirlenecek “Performans Kriterleri ve Puanlar”ın oluşturacağı “Tıp ve Diş Hekimliği Üye Olabilecekler Havuzları” belirli fakülte ve eğitim kurumuna hasredilmeyip, ülke genelindeki tüm tıp-diş hekimliği fakülteleri ve eğitim hastanelerindeki akademisyenler içinden uygun olanlarca sıra ile ve kura ile oluşturulmalıdır
Seçilen üyeler en fazla 2 dönem seçilmelidir.
Komisyonda gerek tıp, gerekse diş hekimliği konularında hiçbir üye çıkarılmamalı EKDK, eğitim yetkinliğindeki kurumları, UDEMK’ları tarafından belirlenmiş olan nitelik ve nicelik asgari koşullarına göre sadece denetlemelerini yapan komisyonlar olmalıdırlar. EKDK, eğitim kurumu yetkisini iptal etme görüşünü, ilgili ana veya yan dal UDEMK ile yapacakları ortak bir toplantıda raporlamalı ve TUK’a iletmelidir. Eğitim yetkisi kaldırılan bir kurumun ne kadar süre sonra tekrar başvuracağı açıkça belirtilmemiştir.
EKDK’nın başkanı kıdemli akademik üye veya gizli oylama ile seçilen olmalı, Gündem Başkan tarafından önceden belirlenip 15 gün önceden üyelere bildirilen bir gündem olacağı gibi, TUK’da olduğu gibi toplantı sırasında herhangi bir üye de bir konuyu gündeme teklif edebilmelidir.
Madde-13, 14 ve 15
Maddenin ilk cümlesi “Yönetmelik’e ekli çizelgede gösterilen veya sonradan onaylanan ana ve yan dal uzmanlık dallarının her biri için, ilgili ana ve yan dal uzmanlık dalı uzmanlarından veya yoksa yakın dallardan oluşan uzmanlık dalı eğitim ve müfredat komisyonu oluşturulur ” şeklinde olmalıdır.
UDEMK başkanı kıdemli akademik üye veya gizli oylama ile seçilen olmalı, bildirilen bir gündem olacağı gibi, TUK’ta olduğu gibi toplantı sırasında herhangi bir üye de bir konuyu gündeme teklif edebilmelidir.
UDEMK üyeleri akademik ve hizmet performanslarına göre belirlenmiş profesör, doçent, yardımcı doçent, şef ve şef yardımcılarından oluşturulmuş aday üyeler havuzundan seçilerek oluşturulmalıdır. Genel Müdürlükçe belirlenecek “Performans Kriterleri ve Puanlar”ın oluşturacağı “Tıp ve Diş Hekimliği Fakülteleri ile Eğitim Hastanelerinin Komisyonlara Üye Olabilecekler Havuzları” belirli fakülte ve eğitim kurumuna hasredilmeyip, ülke genelindeki tüm tıp-diş hekimliği fakülteleri ve eğitim hastanelerindeki akademisyenler içinden uygun olanlarca sıra ile ve kura ile oluşturulmalıdır
Seçilen üyeler en fazla 2 dönem seçilmelidir.
UDEMK’da adli tıp uzman üye gibi diş hekimliği fakültesinden de üye bulunmalıdır.
Maddenin e bendi “Ana ve yan dal uzmanlıkların rotasyonlarını belirler” şeklinde olmalıdır. Medenin f bendi “…Yönetmelik’e ekli çizelgede yan dal olarak yer almayan bilim konularında ana ve yan dal uzmanları için ileri eğitim amacıyla yapılmasını uygun gördüğü yan dal uzmanlıkları için uzmanlık veya sertifikasyon programlarını değerlendirerek, düzenlenip düzenlenemeyeceğine ilişkin raporunu TUK’a sunar.” şeklinde olmalıdır.
Tabi olunan 1973 Uzmanlık Tüzüğü’nde olmadığı için bir ana dalın bir yan dalında yıllardır akademik ve hizmet çalışmalarını yapmakta olup, kendi camiasında bu yönelimi bilinenlerin, bu taslağın kabulünden sonraki 6 ay içinde bu çalışmalarını puanlandırıp belgelemeleri ve belirlenen kriterleri olanların bu yan dallar ile ilgili diploma almaları sağlanmalıdır. Bu amaçla daha önce Bakanlığınızca hazırlanmış bulunan “Yan Dal Uzmanlığı için Bilimsel Aktivite ve Performans Belirleme ve Puanlandırma Kriterleri”nin kullanılması ve asgari olan 80 puanın değerlendirilme için kullanılması uygun olacaktır.
Madde-16 Eğitim yetkisinin kaldırılması EKDK ve UDEMK’larının ortak raporlarının TUK tarafından kararlaştırılması ile kesinleştirilmelidir. Eğitim yetkisi kaldırılan kurumun başka bir kuruma nakledilmelerinden sonra, eski kurumları tekrar yetkin hale dönmüşse bile, bu uzmanlık öğrencileri aynı kurumda kalmalı ve tekrar ilk kurumlarına nakledilmemelidirler. Çünkü bu yerlerinde kurmuş oldukları aile ve çocuklarının düzenlerini tekrar bozmaya hakkımız olmamalı.
Madde-23’teki cümle “Başasistan, Eğitim Planlama Koordinasyon Kurulunca belirlenmiş kriterlere göre durumları uygun olan adaylar arasından EPKK tarafından seçilir.” şeklinde olmalı.
Madde-40’a “TUK, ülke ihtiyacını göz önünde bulundurarak ve ihtiyaç gösteren ana ve yan dallarda ara sınavlar isteğinde bulunarak ÖSYM’yi devreye sokar” cümlesi eklenmelidir.
Madde-41: “Mesleki yabancı dil başarı puanı 60 olanlar ile Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı’nda (KPDS) veya Üniversitelerarası Kurul Dil Sınavı’nda (ÜDS) yüz üzerinden en az 50 puan alanlar da başarılı kabul edilirler.” şeklinde olmalı.
Madde-42’de TUS, DUS ve YDUS’ta başarılı sayılmak için asgari puan belirtilmemiştir.
Maddenin 3. paragrafında yer alan “Sınav sonuçları ÖSYM tarafından ilan edilir ve ilgililere bildirilir.” cümlesi ile sadece asıl kazananlar mı, yoksa asıl liste yanında ayrıca yedek listesi de olacak mı? Çünkü yine aynı maddenin 5. paragrafında “asistanlığa başlamayanlardan boş olan kontenjanlara ÖSYM tarafından boş kalan kontenjanlara, ÖSYM tarafından ilgili sınav döneminde bir defaya mahsus olmak üzere, puanlarına göre yeniden yerleştirme yapılır.” denmekte olduğuna göre herhalde yedek liste de söz konusu olmaktadır.
Maddenin 4. paragrafında uzmanlık öğrenciliğine başlamak için “en geç temmuz ve ocak aylarının ilk haftası” ifadesi yer almalıdır
Maddenin 6. bendinde bir kadroya yerleştirilen ve bir süre sonra ana dal veya yan dalından istifa edenlerin tekrar girdikleri Mesleki Bilgi Sınavı sonucunun %2’sinin silineceği belirtilmiştir. Bir asistanın istifa etmesi, o birimin çalışmasını 3-5 ay kadar olumsuz etkileyeceğinden silinecek puanın en az %10 kadar olması, caydırıcılık etkisi yapacak ve ciddiyeti sağlayacaktır.
Madde-43: Yabancı uyrukluların Türkçe sınav başarı puan asgarisi belirtilmelidir.
Madde 48’de Eş durumu nedeniyle atama paragrafının son cümlesi “eşinin görevli olduğu ildeki uzmanlık eğitimini alabileceği kuruma 48. maddenin son fıkrasında belirtilen şartları taşıması koşuluyla atanırlar.” şeklinde olmalıdır.
Madde-50 Uzmanlık öğrencisi karnesinin birer örneği ana dal, yan dal veya klinik şefinde bir dosyada da bulundurulur.
Eğitim kurumları yeni başlayan uzmanlık öğrencisine, kuruma adaptasyon için kurumu tanıtıcı bilgiler, yasal sorumluluklarına yönelik tıp hukuku, etik, iletişim ve mesleki gelişimi ile ilgili uyum programları düzenleyebilir. Uzmanlık öğrencisinin değerlendirme formu, tek kişinin kanaatine sınırlandırılmamalı ve ilgili uzmanlık öğrencisinin eğitim sorumlusu yanında, ayrıca ana veya yan dalda bulunan tüm eğitim sorumlularının da puanlarının ortalaması sonucu doldurulmalıdır.
Madde-51: Ekli çizelgede sadece ana dallar yer almalı ve yan dallar konusu ana dalların akademik kurullarının teklifi, ilgili UDEMK’larının uygun görüşü ve TUK’un kararı ile oluşturulmalı ve eğitim yapmak üzere yetkilendirilmeli, Bakanlık ile YÖK’e de bilgi verilmelidir. Yan dal uzmanlık eğitimi vermek üzere yetkilendirilmiş birimlere de bu kurumlardan yan dal uzmanlık öğrenciliği kadrosu istenmelidir. Çünkü hem yıllardır bir yan dala yönelmiş, ancak mevcut Uzmanlık Tüzüğü yetersizliği nedeniyle Resmi bir diploması olmayan akademisyenler olduğu gibi, yan dallar her geçen gün gittikçe çeşitlenmekte ve bu konuda yurt dışında yetişmekte olan uzmanlar ülkemize dönüş yapmaktadırlar. Bu nedenle bu konu birer çizelge ile stabilleştirilmemeli ve gelişmelere açık olmak üzere dinamik bırakılmalıdır. Böylesi bir dinamizm, hem hevesli ve başarılı gençlerin önünü açık tutacak, hem de tıp ve diş hekimliğinin gelişmesinde motive edici bir etki gösterecektir.
Rotasyonlar zaten ekli çizelgede yer almamaktadır. Taslağa eklenmesi düşünülen rotasyonların süreleri asgari olarak ve ilgili Ana ve Yan Dal Dernekleri ve ilgili UDEMK tarafından ortaklaşa hazırlanmalı, fakat belirlenmiş rotasyonlar dışında da ek rotasyonlar yaptırmaya ana veya yan dal akademik kurullarının görüşü doğrultusunda ana veya yan dal başkanı veya şefin yetkisi de olmalıdır.