Uzun zamandır beklenen Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği 18 Temmuz 2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelikle ilgili birçok tartışma da gündeme taşınmış oldu. Farklı branşlardaki akademisyenlerin kendi alanları ile ilgili memnuniyetsizliklerini sıkça duymaktayım; ancak bir anesteziyolog olarak branşımla ilgili konular daha çok ilgimi çekmekte.
Yönetmeliğin yoğun bakımlarla ilgili maddesi belirsiz ve akıl karıştırıcı durumdadır. Birbirinden tamamen farklı eğitimleri olan altı branştan hekim yoğun bakım yan dal uzmanlığına başvurabilir duruma getirilmiştir. Bir anesteziyolog ile enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanının, aldığı eğitimlerin doğası gereği, donanımları oldukça farklıdır. Yeni tüzük bu hekimleri aynı alanda yan dal eğitimi alabilir hale getirmektedir. Yok eğer bu eğitimler birbirinden farklı altı anabilim dalına bağlı olarak kurulacak bilim dallarında verilecekse sorun çok daha büyük boyutlara taşınmaktadır. Bu şekilde altı ayrı yoğun bakım uzmanı mı olacaktır? Üniversitelerde aynı adla kaç bilim dalı kurulabilecektir? Birden fazla ya da tekse her iki durumda da başka başka sorunlar ortaya çıkacaktır. Yoğun bakım yan dalı ile ilgili olarak derneklerin ve üniversitelerin görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması ile oluşturulacak eğitim müfredatları önemli görünmektedir. Bu haliyle bir yoğun bakım anabilim dalının kurulma temelleri atılmış gibi görünmektedir. Bu durum henüz eğitimcilerinin bile tanımlanmadığı bir alanda yoğun bakım biliminin gelişimine büyük bir darbe vuracaktır.
Yönetmelik bu haliyle haksızlıklara kapı açmaktadır. Bunlardan birini aynen Türk Yoğun Bakım Derneğinin resmi internet sayfasından alarak iletiyorum. Derneğin görüşü:?Yeni yönetmelik yoğun bakımcı olarak çalışmayan, bu konuda potansiyeli bulunmayan ve kendi disiplini içerisinde yoğun bakım konusunda eğitim verilmeyen branşlara da üst ihtisas açarak olayı adeta sulandırmıştır. Bizler farklı branşlardaki hekim arkadaşlarımızın bizim işimizi öğrenmeleri ve bu alanda başarılı olmalarından asla çekinmiyoruz. Korktuğumuz nokta bu alanda ciddi eğitim programları yerine, birbirinden çok farklı, ilgili branşa göre daraltılmış içerikler ile ve nihayetinde ülkemiz genelinde yoğun bakım eğitimi açısından herhangi bir standardizasyona ulaşma ihtimali olmaksızın herkesin bu uzmanlık belgesine ulaşılabilir olma potansiyelidir. Bu durum en büyük zararı yoğun bakım bilimine verecektir.
Bu gerçeklere uygun davranarak yeni ihdas edilen yoğun bakım bilim dalının ilgili branşların geçmişteki eğitim ve uygulama faaliyetlerine dayanılarak belirlenmesi ve bu konuda çok titiz olunması gerekliliği ortadadır. Yönetmelikte " bağlı ana dalda uzman olduktan sonra ve bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce o yan dal alanında yurt içinde veya yurt dışında en az iki yılı eğitim kurumlarında olmak üzere beş yıl süreyle araştırma, uygulama ve inceleme yapmış bulunanlar. " şeklindeki tanım ile konu ile direkt ilgisi bulunmayanlara da yoğun bakım yan dal uzmanlığı belgesi alabilme kapısı açılmıştır. Yoğun bakım yan dal eğitimi konusunda belirli bir kaliteyi tutturabilmek için bu hakkın belirtilen sürelerde inceleme ve araştırma yapmanın yanı sıra, özellikle fiilen uygulama yapanlara tanınması daha uygun olacaktır. Ayrıca sadece eğitim kurumlarında değil, diğer hastanelerde yıllarca yoğun bakım alanında çalışmış Anesteziyoloji ve Reanimasyon uzmanı olan meslektaşlarımıza da yan dal uzmanlık hakkı tanınmasının gerekli olduğu görüşündeyiz." şeklindedir.
Yan dal uzmanlığından sonra zorunlu hizmet yükümlülüğü ile ilgili tablo nedir? Bunca uzun ve yoğun çalışma ritminden sonra yeni yan dal uzmanı olanlar zorunlu hizmete tabi tutulursa, bu macera başlamadan bitecektir. Herkes yerinden oynatılırsa gelişim ve eğitim nasıl sağlanacaktır? Bu kadar çok soru ve sorun varken bu yönetmelik gerçekten çıkacak mıdır? Yönetmeliğin çıkmasının herkes açısından çok önemli olduğu açıktır; ancak bu haliyle yeni açmazları da beraberinde getireceği görünmektedir. Sorunların derneklerle ve üniversiteler ile görüşülmesi gözden kaçan sorunların çözümüne katkı sağlayabilir kanısındayım. Yeni akademik yılın açılışı yeni sorunlarla yapılmış oldu. Herkesi saygıyla selamlarım