Şehremini, Osmanlı Devleti ve Cumhuriyet Dönemi öncesi Türkiye’sinde belediyelerin işlevlerini gören şehremaneti idaresinin başında bulunan, bugünün belediye başkanlığını yürüten kişiye verilen isimdi. Osmanlı bürokrasisinde önemli kalem amirleri için kullanılan bir tabir olan şehremini, aynı zamanda Osmanlılarda maliye teşkilâtının başı olarak görülmekte ve genellikle malî alanda devletle halk arasındaki münasebetleri sağlamakla görevli şehir yöneticisi olarak görev yapmaktaydı. Klasik Çağ’da, saray hizmetinde bulunan dört eminden biri olan şehremini, saray ve hükûmete ait tamir ve inşa faaliyetleriyle bazı sarayların maaş ve ihtiyaçlarının karşılanması hizmetlerini yürüten bir görevliydi. Şehremini unvanı Türkiye Cumhuriyeti’nde bir süre daha kullanılmış, 3 Nisan 1930 tarihinde çıkarılan belediye kanunuyla şehremini ve şehremanetinin yerini, belediye ve belediye meclisi gibi unvanlar almıştır. Atanan bir unvandan seçilen bir yerel yönetici haline evrilmesi Cumhuriyet Dönemi ile birlikte olmuştur. Ara ara askeri darbeler ve ara rejim tartışmaları ile son dönemde, özellikle halkın iradesini yansıtan belirli bir bölgenin seçmenlerine rağmen, merkezi yönetim tarafından kayyımlar atanması yoluyla uzun yıllar boyunca toplum bilimciler, felsefeciler ve politikacılar tarafından tartışılacak belediye başkanlarının tarihsel yazgısını kesintili izlemeye devam eden biz yazar ve aydın takımı da çaresizliğin derkenar edilmesi hususunda yeterli çabayı göstermemişizdir!
Belediye başkanının siyasi düşüncesi ve partisinin politik tüzük ilkeleri, seçim öncesi için propaganda nedeniyle zorunludur. Bu argümanlar, geçerliliğini seçim sonrası kaybetmelidir. Seçildikten sonra o, her görüşteki insana hizmet etmek zorunluluğundadır. Seçimlerde gösterdiği başarının, etkili ve istikrarlı çalışma dönemi ile taçlandırılması gerekir. Belediye başkanından beklenen bazı özellikler, süreç içerisinde başarılı bir hizmetkâr olup olmayacağını da belirleyecektir.
Vizyon sahibi olmak, şehir veya ilçe için uzun vadeli hedeflere ulaşmak amacıyla bir plana sahip olmayı ifade eder. Şehrin veya ilçenin geleceği konusunda net bir vizyona sahip olmalı, uzun vadeli hedeflere odaklanmalı ve sürdürülebilir kalkınma stratejilerini benimsemelidir.
Belediyede çalışanları etkileyebilen, motive eden ve yönlendiren, iyi iletişim ve problem çözme becerilerine sahip olan; değişen toplumsal, ekonomik ve çevresel koşullara hızlı bir şekilde uyum sağlayabilen, gelişmeleri takip eden ve ileriye dönük planlamalar yapabilen bir lider olmalıdır. Vatandaşlara karşı şeffaf olmalı ve belediye faaliyetleri hakkında düzenli olarak bilgi vermelidir. Ayrıca alınan kararlar ve harcanan kaynaklar konusunda hesap verebilir olmalıdır. İyi bir belediye başkanı, yerel halkın katılımını teşvik etmeli ve onların görüşlerine değer vermelidir. Şeffaf bir yönetim anlayışı benimsemeli ve toplumsal sorunları anlamak için etkili iletişim kurmalıdır. Vatandaşların görüşlerini dikkate almalı ve onları karar süreçlerine dahil etmelidir. Belediye başkanı, toplumun ihtiyaçlarını anlamalı ve onlara uygun çözümler sunmalıdır. Sıkça karşılaşılan bürokratik engelleri aşabilen, etkili bir şekilde çalışabilen ve projeleri hayata geçirebilen bir lider olmalıdır. Çeşitli konularda uzmanlaşmış bir ekip oluşturmalı ve bu ekiple uyum içinde çalışarak şehir veya ilçenin ihtiyaçlarını karşılamaya odaklanmalıdır. Şehir yönetiminde yeni ve etkili çözümler üretebilmek için yenilikçi düşünceye sahip olmalıdır. Teknolojik gelişmeleri takip ederek belediyenin verimliliğini artırmak için çaba sarf etmelidir.
Belediye başkanı, bütçe yönetimi konusunda bilgi sahibi olmalı ve belediyenin finansal durumunu doğru bir şekilde yönetebilmelidir. Tüm şehir sakinlerine eşit haklar ve fırsatlar sunmalı, ayrımcılığı önlemeli ve insan haklarına saygı göstermelidir. Şehirdeki altyapıyı güçlendirmek, temel hizmetleri iyileştirmek ve yaşam kalitesini artırmak için etkili projeler geliştirmelidir. Sürdürülebilirlik ve çevre koruma konularına duyarlı olmalı, çevresel sorumlulukları yerine getirmeli ve şehir planlamasında yeşil alanları teşvik etmelidir. Doğayı ve çevreyi koruma konusunda duyarlı olmalı, sürdürülebilir çözümler üretmeye çalışmalıdır.
Acil durumlar veya kriz anlarında sakinliğini koruyabilen, etkili bir şekilde kriz yönetimi yapabilen bir lider olmalıdır. Belediye başkanı, etik standartlara uymalı, şeffaf bir yönetim anlayışını benimsemeli ve halka hesap verebilir olmalıdır. Toplumun genel refahını artırmak için sosyal sorumluluk projelerine katkıda bulunmalıdır.
Bu özelliklere sahip bir belediye başkanı, belediye yönetimini etkili bir şekilde sürdürebilir ve toplumun refahını artırmak için çeşitli projeleri başarılı bir şekilde hayata geçirebilir. Biz, yaşayanlar olarak daha mutlu bir ortamı soluyarak zamanımızı geçiririz. Çünkü yaşamın özü zaman, zamanın özü akış ve bu akışın en önemli konusu YAŞADIĞIMIZ YERDİR.