Geçenlerde Organon ilaçları tarafından yayınlamış ‘Türk tıbbının Kahramanları’ adlı bir kitap elime geçti. Başta İbni Sina olmak üzere, Türk tıbbına damgalarını vurmuş 14 Türk hekiminden bahsediyor. Bir kısmını Organorama dergisinde görmüştüm, toplu şekilde yayınlayarak böyle güzel bir yapıtı bizlere kazandırdıkları Organon ilçları yetkililerine teşekkür ederim. Hepsi Türk tıbbı için çok şeyler kazandırmış olan büyüklerimizle gururlanıyoruz. Bunun yanında, günümüz Türkiye’si açısından, yani bizler açısından kitabın ders alacağımız, çok önemli başka yanları da var.
Şimdi isimlerini doğum yerleri ve yıllarıyla birlikte sıralıyorum:
1. İbni Sina
980, Buhara
2. Besim Ömer Akalın
1862, İstanbul
3. Esad Işık Paşa 1865, İstanbul
4. Cemil Topuzlu 1866, İstanbul
5. Raşit Tahsin
1870, İstanbul
6. Akil Muhtar Özden
1877, İstanbul
7. Refik Saydam 1881, İstanbul
8. Tevfik Sağlam 1882, İstanbul
9. Mazhar Osman 1884, Dedeağaç
10.Hulusi Behçet 1889, İstanbul
11.Ahmet Süheyl Ünver
1898, İstanbul
12.İhsan Şükrü Aksel 1899, İstanbul
13.Sezai Bedrettin Tümay 1901, İstanbul
14. Ekrem Kadri Unat
1914, Ankara
Osmanlı dönemi öncesi yaşamış olan büyük bilgin, İbni Sina’yı, ayrı tutarsak, diğerlerinin hemen tamamı İstanbul ve Trakya (sadece Mazhar Osman, Dedeağaç) doğumlu. Yani o da suyun öte yakasından. Grubun içinde sadece bir tane Anadolu doğumlu büyüğümüz var, Ekrem Kadri Unat.
Türk tıbbına çok önemli katkıları bulunan büyüklerimizin hemen tamamı İstanbullu. Bu da bize Osmanlı’nın sadece İstanbul, biraz da Trakya’ya önem verdiğini göstermiyor mu? İstanbul harici liselerin kuruluşu bile 1800’lerin sonlarında başlamış. Anadolu’ya lise, üniversite, hep Cumhuriyet’ten sonra kurulmuş.
Osmanlı düşüncesi, ‘Anadolu’dan yetişenler sadece çiftçilik yapsınlar, vergi versinler, birde gerektiğinde savaşa gitsinler’ olmuş. Anadolu’dan yetişmiş paşa, vezir ne kadar da az. Kitabı inceleyince Atatürk’ün büyüklüğünü bir kez daha anlıyor insan. Bir Anadolu çocuğu olarak, bizlere de okuma hakkı tanıyan, başta ulu önderimiz, Atatürk ve Cumhuriyetimizin kurucuları, mekanlarınız cennet olsun.
Saygılarımla.