Türkiye’nin Sağlık Sistemine Bakış: Aile Hekimliği

Saygıdeğer Okurlar,
Bilim, bireysel tedaviyi geliştirmeye doğru yol alırken, insanların genetik olarak hastalıklara yatkınlıkları, sosyoekonomik düzeyleri, sağlık sigortalarının sağlanması, çocukluk çağından itibaren sağlık ve dış sağlığı takibi, koruyucu hekimlik, hasta haklarına verilen değer, insanların hastalıklarını ve tedavi beklentilerini belirlemektedir.

Son 20 yılda Sağlık Bakanlığı tarafından Sağlık Sisteminde birçok reform gerçekleştirilmiş veya gerçekleştirilmeye çalışılmış olup (Dosya taşımak yerine TC kimlik numarası ile işlem yapılması, e-nabız gibi daha pratik takip sistemlerinin getirilmesi, nitelikli ve etkili sağlık hizmetleri için akreditasyonun hızlandırılması, sağlık sistemini eğitim ve bilim kurumlarıyla desteklemek, evde bakım politikasının iyileştirilmesi, Tarama alanında uzaktan sağlık hizmeti sunmak amacıyla Tele-Tıp ve Tele-Sağlık sistemlerinin yaygınlaştırılması, Aile Hekimliğinin geliştirilmeye çalışılması) aralarından Aile Hekimliği dikkatimi çekti:
Türkiye’de Aile Hekimliği ile başlayan, Üniversite Hastaneleri ile biten hiyerarşik bir sistem bulunmaktadır, bulunmalıdır da… Aile hekimliğinin geliştirilmesi, diğer birimlerin boş yere meşgul edilmesinin önüne geçecektir. Muayene ile hasta gerekli ise uzmanlık birimine Aile hekimliğince yönlendirilecektir, böylece tek bir hastanede yığılma olmayacaktır. Düzenli ve yakın takip ile teşhisi gereken hastalıklarda gecikme olmayacaktır. Türkiye için Sağlık Ocakları Aile Hekimliği yerleri olarak kabul edilmektedir ancak düşündürücüdür çünkü henüz tam oturtulmamış bir sistem söz konusudur. Sağlık ocaklarının geliştirilmesi ve özellikle oradaki hekimlerin aileyi iyi tanıması ve takip etmesi gerekmektedir. Sağlık ocakları geliştirilmediği müddetçe aileyi takip edecek bireysel aile hekimleri özel olarak hizmet sunmalı, hastayı tanımalı ve iyi yönlendirmelidir. Yani sağlık birimleri arasında iyi bir ağ kurulmalıdır. Bu şekilde zaman ve ekonomiden de tasarrufa gidilecektir. Aile hekimleri gerekli olduğu zaman hastanın evine gitmelidir. Tüm bu olayların içerisinde başrol oyuncusu Hekimler ise hasta ile ilişkilerini daha kontrollü ve sağlıklı oluşturabilecektir. Hekimlerin işlerini yapma konusunda verimli olması için hasta sayısının az ve tanıdık olması gerekmektedir. Benim fikrimce Türkiye’de hekimlerin yıpranmasının en önemli etkenlerinden birisi de hekimler ile hasta arasında sınırın konulamamasıdır. Hekimlerin asıl işleri dışında diğer işler nedeni ile hasta ile muhatap olmak zorunda kalmasıdır. Türkiye’de hekimlerin hastalar ile münasebetleri dışında birçok başka iş ile de meşgul olmaları durumu asıl işlerini yaparken verimi düşürmektedir. Hastanın hekime gelme nedeni olan sağlık kontrolü dışında sıra, sekreterlik, kargaşaların düzeltilmesi, hastaya karşı sabırsız ve aksi davranış geliştirmesine neden olduğundan hekimin yapacağı işin kalitesini de düşürmektedir. Hekimlerin çalışma ortamı ve şartları iyileştirilmelidir, yardımcı sağlık personeli sayısı artırılmalıdır. Hekimlerin hastaya, hastanın hekimlere bakış açısı düzeltilmelidir.

Belçika ve Amerika’da edindiğim anılarıma değinmek isterim. Belçika’da çocukluğumdan hatırlıyorum okula gelen düzenli sağlık personelleri ve kontrolleri, evimize gelen hekimler, hastanelerdeki hijyen ve hasta bakıcı kalitesi, sıra beklemenin olmaması, hasta ve yaşlı bakım olanakları gibi olumlu koşullar, tabi bunların hiçbirisi bedava değil fakat sürekli sigortaya götürülen faturalar ve son yıllarda maalesef analiz ve randevu tarihlerinin geç verilmesi, gibi olmadık işler de mevcut…. Aklımda kalan “Yok artık burası Avrupa” dediğim bazı durumlar ile de karşılaştım. Ama en azından oturtulmuş ve düzgün yürüyen bir Sağlık Sistem mevcut. Hasta haklarına önem veriliyor. Amerika’da hatırladığım hekim odasına varana kadar epeyce katettiğimiz hijyenik koridorlar, vardıktan sonra görevinin bize hizmet etmek ve memnun etmek olduğunu bilen güleryüzlü hekimler…İlaçlarımızı hazırlayıp hazır olduğunu haber veren eczaneler…