Çocukluğumuzda, Türk’üm, doğruyum, çalışkanım, yasam… diye başlayan ve her sabah avazımız çıktığınca söylediğimiz bir andımız vardı. Hepiniz iyi bilirsiniz. Şimdilerde bu andımız, yukarıda attığım başlık gibi oldu.
Üniversite mezunlarının pek çoğu işsiz. İş bulanların da büyük çoğunluğu öğrendikleri mesleklerin dışında işler bulabilmiş durumda. Sorduğunuzda ‘buna da şükür’ diyorlar.
Kaç üniversitemiz var? www.yok.gov.tr’den bugünkü durumu aktarıyorum. 52 resmi-devlet, 24 vakıf, 2 özel statülü devlet (Ahmet Yesevi Türk Kazak Ü. ve Kırgızistan Türkiye Manas Ü.), 5 Kıbrıs, 4 Askeri (3 Harp Okulu, 1 GATA), 2 vakıf meslek yüksekokulumuz var. Toplam olarak, SEKSEN YEDİ ÜNİVERSİTEMİZ var. Gelin ATO raporuna bir göz atalım.
Ankara Ticaret Odası’nın hazırladığı ‘Geleceğe Silgi: Eğitimli Küskünler Dosyası’ adlı rapora göre Türkiye’deki mevcut eğitim sistemi ‘işsiz üniversite mezunları’ üretiyor. İstihdam olanakları ve Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu meslekler dikkate alınmadan plansızca açılan üniversitelerden her yıl 230 bin civarında öğrenci mezun oluyor.
ATO’nun raporuna göre, 2001 krizinde 1 milyondan fazla beyaz yakalı işini kaybetmiş. Bu sayıya her yıl on binlerce yeni mezun üniversite eğitimli genç ekleniyor.
Binlerce kimyager, fizik, biyoloji, matematik, felsefe, sosyoloji, tarih, psikoloji bölümü mezunu ile kimya mühendisi, fizik mühendisi, jeofizik mühendisi, çevre mühendisi ve peyzaj mimarı da işsiz… Bir iş sahibi olanların çoğu da öğretmenlik yapıyor.
2001 krizinde her 8 mühendis ve mimardan birinin işsiz kaldığı, “işsiz mühendis ve mimar” sayısının 50 binin üzerinde olduğu tahmin ediliyor. (25.06.2005) Şimdi ki tartışma, meslek liselerinin de katsayılarını yükselterek onların da daha fazla sayıda üniversitelere girişini sağlamak. Peki de niye? Onları bir an önce meslek edinsinler diye bu meslek liseleri açılmadı mı? Adı üzerinde ‘meslek lisesi’.
‘Ne yapalım, zaten liseden mezun olduklarında bir iş bulamıyorlar. Bu nedenle, onları da sokarız üniversiteye, bir 4-5 sene daha okurlar. Sonra 24-25 yaşlarına gelirler, erkeklere ver elini askerlik, gitti mi bir sene daha, kızlarında zaten çoğunu evlendiririz.
İşte bu zihniyet, bizi batıran zihniyet. Fabrikalarda, atölyelerde ve sanayide iş yapacak tulum giyecek, dağ bayır, sıcak soğuk demeden çalışacak yeterli teknik eleman yok. Üniversite mezunu, beyaz gömlekli, masa başı çalışmaya odaklanmış, binlerce işsizimiz var.
Şimdi 6 ilde daha üniversite açılacakmış!!! Ancak beşini bulabildim. Bunlar, sırasıyla Adıyaman, Ağrı, Çankırı, Gümüşhane ve Karaman.
Yeni işyeri ve fabrika zaten açılmıyor, açılanlar da birer ikişer kapatılıyor. Peki işsizliği nasıl mı engelleriz? Çok kolay, haydi gençler üniversiteye. Çıkınca iş bulamıyor musunuz? Master ve doktora programları ne güne duruyor. Onları da mı bitirdiniz, yabancı dil kursları, iletişim, liderlik, güzel konuşma, dans vs. vs. kurslarımız var. Siz şimdilik sıkın dişinizi, ekonomik durumu aileden sağlamaya devam edin, ileri ki yıllarda Allah kerim.
Yine de en şanslılar mezun olduklarında birer meslek edinebilmiş olan meslek liseliler. Meslek liseliler, kazanamadım, üniversiteye giremedim diye üzülmeyin. Ufak ufak kendi işinizi kurun, ya da kendinize uygun işlere girin. Üniversiteye gireceğiz diye boşu boşuna yıllarınızı heba etmeyin. Çıkınca zaten iş yok.
Saygılarımla.