Yazımıza geçen haftadan devam ediyoruz.
Özel sektör aracılığı ile sağlık hizmetleri örnekleri:
İsveç: Kamu finansmanlı hastanelerini “kamu firmalarına”
İngiltere: Kamu finansmanlı hastanelerini “özerk tröstlere” dönüştürmektedir.
Batı Avrupa’da uygulamalar
İki model uygulanmaktadır:
1. BEVERIDGE (Ulusal sağlık sistemi) modeli:
a) Hizmetler vergi ile finanse edilir.
b) Kontrolü devlet yapar.
c) Hekimler maaş veya kişi başı ücret alırlar.
d) Hastaneler genel bütçeden yararlanırlar.
e) Bireylerden az katkı payı alınır.
Uygulayanlar:
Danimarka
Finlandiya
Yunanistan
İrlanda
İtalya
Norveç
Portekiz
İspanya
İsveç-İngiltere
2. BISMARC modeli (Sağlık sigortası sistemleri)
a) Hizmet işveren ve çalışanlar tarafından zorunlu katkı payları ile finanse edilir ve sigortalıların temsilcileri tarafından yönetilir.
b) Bu kapsam içinde olmayan bireyler hizmeti devlet veya özel sigortalardan alırlar.
c) Hizmeti sunanlar hizmet başına ücret alır.
d) Hastaneler genel bütçeden pay alır.
e) Sigorta kurumları hastane, aile hekimi, diğer sağlık hizmeti sunanlarla kontrat yapılır veya hizmet birimi karşılığı para ödenir.
Uygulayanlar
Avusturya
Belçika
Fransa
Almanya
Hollanda
Dünya Bankasının Dünya Gelişmişlik
Raporu (1993) önerdiği hedefler (daha sağlıklı toplum için)
1. Ev halkının daha sağlıklı olacağı ekonomik ve çevresel ortamı oluşturmak
a) Fakirin yararına politika üretmek
b) Kız çocukları öncelikli olarak okulların artırılması
c) Kadının ekonomik ve sosyal statüsünün yükseltilmesi
2. Devletin sağlık harcamalarını iyileştirmek
-İleri uzmanlık alanlarına yatırımı azaltıp;
AIDS
Bulaşıcı hastalıklar
Sigara alışkanlığı
Alkollü araba kullanma
Çevre kirliliği riski
İle ilgili toplumsal yatırımlara ağırlık verilmesi
-Hizmet sunumunu desantralize etmek
-Finansman ve hizmet sunumu sözleşme yöntemiyle ayrı tutulması
3. Rekabet ve çeşitliliği artırma hizmet sunumu-etkililik-finans bir paket program olarak düşünülmelidir.
Türkiye’nin sağlık fotoğrafları sağlık politikasını oluşturan kurumlar
-Devlet Planlama Teşkilatı
-Sağlık Bakanlığı
-Yükseköğrenim Kurumu
-Anayasa Mahkemesi
-Yüksek Planlama Kurulu
-TBMM Sağlık Karma Komisyonu
YÖNETİM YETKİSİ
-Sağlık Bakanlığı
-İl Sağlık Müdürlükleri
-İçişleri Bakanlığı
-Vilayet (Vali ve Kaymakamlar)
SAĞLIK HİZMETİ SAĞLAYAN KURUMLAR
-Sağlık Bakanlığı
-Sosyal Sigortalar Kurumu
-Üniversite Hastaneleri
-Belediyeler
-Kamu İktisadi Teşebbüsleri
-Diğer Bakanlıklar
ÖZEL SAĞLIK HİZMETİ SAĞLAYAN KURUMLAR
-Vakıflar
-Türk ve Uluslararası Hastaneler
-Özel Pratisyenler/Uzmanlar
-Eczacılar
-Özel klinik ve laboratuvarlar
SOSYAL AMAÇLI SAĞLIK HİZMETİ SAĞLAYAN KURUMLAR
-Kızılay
-Türk Aile Planlama Vakfı
SAĞLIK HİZMETİNİN FİNANSMANI
-Maliye Bakanlığı
-Sağlık Bakanlığı
-Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı
-Sosyal Sigortalar Kurumu
-BAĞ-KUR
-Vakıflar
-Özel sigorta şirketleri
-Uluslararası kuruluşlar
-Dünya Bankası
-Birleşmiş Milletler
-İmar İskan Bakanlığı
-Belediyeler
-İçişleri Bakanlığı
-Gıda Tarım ve Orman Bakanlığı
FİNANSMAN
-Vergiler
-Zorunlu sigorta pirimleri
-Bireysel ödemeler
Çözümler
-Tek tip bir finansman organizasyonu
-Üretilen sağlık hizmetlerinin maliyetlerinin çok altında sunulmasının düzeltilmesi
-Ortalama yatak kullanma oranı olan yüzde 56’nın yeniden yapılanmayla düzeltilmesi
-Kamu sağlığı harcamalarının yüzde 50’nin üstünde hastane harcamalarının olması dikkate alınmalı
-Malzeme ve ilaç harcamaları yüzde 45-50 dikkate alınmalı
-Doğrudan hastaneye başvurma imkânı sevk zincirinin düzeltilmesiyle düzeltilmelidir.
-Aile hekimliği birinci basamakta yer almalıdır.
-SSK-BAĞ-KUR’un farklı prim taleplerinin çelişkileri çözülmelidir.
-Özel poliklinik ve özel muayenehanede uzmanlık eğitimi statüsü geliştirilmelidir.
-İlk yardım yaygın dengeli ve şartlara göre teknoloji kullanılarak adaletli olmalıdır.
-Genel sağlık sigortasına geçilmelidir.
-Aile Hekimliği Sistemi:
1. Özel birinci basamak hekimi (ABD)
Bağımsız çalışır.
Hizmet başı ücret alır.
Ödemeyi hasta veya sigorta yapar.
2. Yönetmelikli bölgesel geri ödemeye tabi olan özel birinci basamak hekimi (Almanya).
Vakıflar, finans kuruluşları veya devletle hekim arasında anlaşma ile belli bir dönem için sabit ücret.
3. Bir kamusal kurum ile sözleşme yapan özel birinci basamak hekimi:
Kişi başı + hizmet başı ödemeli kamu kurumu ile yapılan sözleşme (İngiltere-Danimarka)
4. Bir kamu sağlığı merkezinde kontrat ile çalışan özel birinci basamak hekimi
Ödeme: Geri ödeme veya maaş.
Kamu idaresine bağlıdır (Norveç).
5. Özendirici geri ödeme sistemi ile kamu görevlisi olarak çalışan birinci basamak hekimi.
Devlet personelidir.
Performansına göre ücret alır (İsveç).
Veya sabit maaşlı çalışır (Finlandiya).